حقوق کودکان در قوانین جمهوری اسلامی چگونه است؟

حقوق کودکان در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی چگونه است؟

فرهنگ‌های مختلف درک متفاوتی از کودکی دارند که این برداشت‌های مختلف از مفهوم کودکی بر قانونگذار در حقوق کودکان نیز موثر بوده است چراکه در متون قانونی مختلف و در زمان‌های متفاوت تعاریف گوناگونی از دوران کودکی ارائه شده است. حیات واقعی با تولد آغاز می‌شود بنابراین دوران کودکی را باید از این لحظه محاسبه کرد، اما همان‌طور که قانون هم متذکر شده است.
کودکان از نظر علم حقوق در زمره افراد محجور هستند . یعنی با توجه به اینکه قوای عقلانی وی رشد نیافته حق انعقاد قراردادهای حقوقی را ندارد.

حقوق کودک

حق و ارتباط آن با رشد کودک

یکی از حقوق کودکان حق حضانت یا نگهداری آنان است که طبق قانون به عهده پدر و مادر گذاشته شده است درصورتی که والدین این حق را به خوبی ادا نمایند کودکشان خوب رشد نموده و به انسان کاملی تبدیل می شود و اگر این حق نادیده گرفته شود نه تنها کودک به کمال نمی رسد بلکه از مسیر انسانیت نیز ممکن است خارج شود.

ضرورت توجه به حقوق کودکان

اگر کودکان مورد تکریم باشند و از ابتدا به حقوق آنان توجه شود زبون و فرومایه بار نمی آیند و در خود احساس حقارت و پستی نمی کنند. دوران کودکی از نظر پی ریزی اساس زندگی ، اهمیت فوق العاده دارد. تربیت های صحیح و یا فاسد اطفال سرچشمه مهم نیک و بدهای دوران عمر آنها می باشد.

حقوق کودک در خانواده

حق حضانت

برترین حق کودک در خانواده حق حضانت یا نگهداری است .

ماده 1168 قانون مدنی : ((نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است ))

ماده 1173 قانون مدنی (اصلاحی 11/8/1376) : هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند ، اتخاذ کند.

موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هریک از والدین است:
اعتیاد زیان آور به الکل ، مواد مخدر و قمار
اشتهار به فساد اخلاقی و فحشا
ابتلا به بیماری روانی با تشخیص پزشکی قانونی
سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشا و تکدی گری و قاچاق
تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف

2-حق نفقه (خرجی)

ماده 1199 قانون مدنی:«نفقه اولاد بر عهده پدر است . پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق به عهده جد پدری است با رعایت الاقرب فالاقرب در صورت نبودن پدر و جد پدری و یا عدم قدرت آنها نفقه برعهده مادر است… .»

ماده 1204 قانون مدنی:«نفقه شامل مسکن ، لباس و غذا و اثاث البیت به قدر رفع حاجت و با در نظرگرفتن درجه استطاعت منفق می شود . البته موارد مذکور مهمترین نیازهای زندگی فردی است و هزینه بهداشت ، درمان و تعلیم و تربیت نیز جزء نفقه است.»

3-حق تربیت و ادب آموزی

ماده 1178 قانون مدنی «ابوین مکلف هستند که در حدود توانایی خود به تربیت اطفال خویش برحسب مقتضی اقدام کنند و نباید آنها را مهمل بگذارند.»

4- حق نظارت و مراقبت

ماده 1179 قانون مدنی اشعار می دارد : «ابوین حق تنبیه طفل خود را دارند ولی به استناد این حق نمی توانند طفل خود را خارج از حد تأدیب نمایند.»