عده طلاق و انواع عده

زوجه مطابق قانون ایران باید در دو صورت عده نگه دارد ۱. عده وفات شوهر ۲. عده طلاق. بنابراین زوجه برای ازدواج مجدد پس از فوت همسرش یا طلاق باید مدت زمان مشخصی را عده نگه دارد تا بتواند مجددا ازدواج نماید. 

در ادامه این مقاله ما قصد داریم به انواع عده و تعریف آن به طور کامل بپردازیم. 

۱-عده وفات شوهر

مدت این نوع از عده بنابر متن صریح قانون و قرآن، چهارماه و ده روز می‌باشد که چنانچه زوجه باردار باشد عده تا زمان وضع حمل باقی می‌ماند مشروط بر اینکه کمتر از چهارماه و ده روز نباشد.

به عبارتی دیگر چنانچه زوجه باردار باشد، مدت عده تا زمان وضع حمل است اما اگر فاصله فوت زوج تا وضع حمل زوجه مدتی کمتر از چهار ماه و ده روز باشد، زمان عده همان چهارماه و ده روز خواهد بود.

۲-عده طلاق

الف- چنانچه زوج در زمان بارداری زوجه را طلاق دهد، با اتفاق نظر همه مراجع، عده زوجه باردار تا زمان وضع حمل و یا سقط شدن جنین می‌باشد.

به طور مثال اگر طلاق در ماه اول بارداری صورت بگیرد عده حدود هشت ماه و تا زمان تولد جنین است و اگر طلاق زن باردار در هشت ماهگی از بارداری اتفاق بیوفتد عده طلاق حدود یک ماه است و بعد از آن ازدواج مجدد مانعی ندارد.

ب- چنانچه زوجه باردار نباشد اما عادت ماهانه شود، باید سه طهر و اگر عادت ماهیانه نشود ؛ سه ماه عده نگه دارد.

در تعریف معنی طهر اینگونه می‌توان گفت: به پاکی از نفاسات طهر می‌گویند. از این رو، به محض زمان پاکی زوجه از حیض و نفاس ( ایام طهر) اطلاق می‌شود.

بنابراین ایامی که زوجه خون استحاضه را مشاهده می‌کند نیز جزء ایام طهر بوده زیرا که از حیض و نفاسات پاک گشته است.

قانون در مورد عده طلاق و عده فسخ نکاح، هردو آن‌را سه طهر مطرح کرده مگر اینکه زن به اقتضای سن، عادت زنانگی نداشته باشد که در این صورت عده او ۳ ماه است.

عده در دیگر اقسام طلاق

طلاق خلع و مبارات و سه طلاقه  مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد. طلاق خلع و مبارات را چنین می توان عنوان کرد:

۱) طلاق خلع:

به عبارتی می‌توان آن را نمونه ای از طلاق‌های توافقی عنوان کرد که در آن، زوجه به دلیل کراهتی و تنفری‌که از زوج دارد و با توافق زوج، مالی را به او می‌بخشد تا از قید زوجیت و زندگی زناشویی با مرد رها شود؛ به زبان ساده تر زن می‌گوید مهرم حلال جانم آزاد. زن می‌تواند تا قبل‌ از طلاق‌ خلع‌ و حتی‌ بعد از طلاق در مدت عده و تا قبل تمام شدن‌ آن به بذل (فدیه) رجوع کند که در این صورت، طلاق خلع به رجعی تبدیل شده و مرد می‌تواند در زمان عده به زن رجوع کند، این مطلب در مورد عده که در طلاق خلع شرح دادیم در مورد طلاق مبارات نیز صدق پیدا می کند .

۲) طلاق مبارات:

در مقابل طلاق خلع، طلاق مبارات قرار می‌گیرد که کراهت و تنفر دو طرفه می‌باشد. به این نوع طلاق، مبارات گویند.

۳) سه طلاق

سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل می‌آید. اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید. به زبان عامیانه اشخاص جامعه این نوع طلاق را سه طلاق می‌گویند. مدت زمان عده سه طلاقه برابر با ۳ دفعه پاکیزگی یا ۳ طهر است. به عبارت دیگر اگر زنی که باردار نباشد، چند روز بعد از اجرای صیغه طلاق عادت ماهیانه شود و سپس پاک شود (پاکی اول)، دوباره عادت ماهیانه شود و پاک شود (پاکی دوم) و برای بار سوم عادت ماهیانه شود و پاک شود (پاکی سوم)، پایان این پاکی که مصادف می‌‌شود با شروع عادت ماهیانه چهارم، عده طلاق برای این زن تمام و مجوز ازدواج برای ایشان صادر می‌‌شود.