موسسه حقوقی و آموزشی فرهنگ تفاهم

۰۲۱-۵۴۷۶۴​

۰۲۱-۵۴۷۶۴​

برای مشاوره حقوقی آنلاین با ۰۹۱۲۰۴۷۷۱۱۶ تماس حاصل نمایید

سایت شرط بندی
سایت شرط بندی
در فقه و حقوق ایران مقوله بازی به طور عام و بازی های رایانه ای و دیجیتال به طور خاص عنوان و جایگاه مستقلی ندارند، اما احکام و مقررات بازی ذیل عنوان قمار یا قماربازی موردتوجه قرارگرفته است.اکثریت فقها درمورد این گروه از بازی ها قائل به حرمت هستند .در قانون مجازات اسلامی هم قمار تعریف شده و برای آن مجازات تعیین شده است.

 سایت شرط بندی و قمار و مجازات آن

امروزه شاید کمتر کسی باشد که موضوع شرط بندی های اینترنتی را نشنیده باشد به ویژه جوانان و کاربرانی که ا کثر اوقات خود را در محیط سایبری سپری می کنند و بعضی هم در اینگونه شرط بندی ها شرکت می کنند. اما به راستی جایگاه قانونی اینگونه شرط بندی ها چیست؟

به عبارت دیگر عملکرد سایت های شرط بندی منطبق با کدامین عنوان مجرمانه است و آیا میتوان شرط بندی های اینترنتی را جرم دانست؟

وکیل پایه یک دادگستری

فضای مجازی با معرفی نسل جدیدی از بازی های رایانه ای که بیشتر با عنوان بازی های دیجیتال شناخته می شوند، موجب تحولی شگرف در صنعت سرگرمی شده و کارکردهایی فراتر از تفریح و بازی در آن ایجاد کرده است.

 

بازی های رایانه ای که در محیط مجازی اینترنت به صورت برخط و آنلاین انجام می شوند به بازی های جهانی تبدیل شده اند، از این رو از مقوله بازی و سرگرمی فراتر رفته و ویژ گی های مهم بودن را نیز در خود جای داده اند.

همین ویژ گی های جهانی بودن بازی های دیجیتال، در بحث سیاست گذاری عمومی، فرصت ها و تهدیدهایی را فراروی تصمیم سازان و تصمیم گیران حوزه های مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حقوقی قرار داده است.

با اینکه برنامه ریزی درباره بازی های دیجیتال در ایران از رونق و توجه لازم برخوردار نشده و نسبت به وضعیت موجود در دنیا، همچنان حوزه مغفول و کم اهمیتی برای سیاستگذاران کلان کشوری به حساب می آید، اما در بین عموم مردم و به ویژه در میان رده های سنی پایین با اقبال و استقبال گسترده ای مواجه شده است.

فقدان چارچوب قانونی لازم  برای مواجهه با پدیده های نوظهوری همچون بازی های آنلاین ، سبب طر ح چالش ها و تردیدهایی درخصوص جواز یا عدم جواز شرع یا قانون برای افراد می شود.

براساس اظهارات فرمانده پلیس فتای وقت در سال ۱۳۹۲ بیش از سیصد سایت شرط بندی اینترنتی در داخل کشور شناسایی شده است. با گسترش و نفوذ شبکه اینترنت در مناطق روستایی و دورافتاده کشور به صورت متعارف تعداد این سایت ها نیز بیشتر شده است. هرچند اعلام دقیق آمار این سایت های شرط بندی از وظایف پلیس فتاست، اما آمار جدیدی از این سایت های شرط بندی اعلام نشده است.

وکیل پایه یک دادگستری

ازسوی دیگر گسترش شرکت درسایت شرط بندی و بازی های شرطی در فضای سایبری در بین قشرهای مختلف جامعه از دانش آموزان گرفته تا بسیاری از بزرگسالان موجب تشدید اعتیاد به این نوع بازی ها و زیان های فراوان اقتصادی و مالی برای این اشخاص و خانواده هایشان شده است. بنابراین مداخله قانون گذار در این موضع، هرچند دیر است اما ضروری است.

گستردگی و پیشرفت فضای مجازی مانند سایر دستاوردهای بشر در کنار منافع غیرقابل انکار آن، مشکلات و معایبی نیز ایجاد می کند که بسیاری از این موارد منفی، در ا کثر کشورها با عنوان جرائم رایانه ای جرم انگاری شده اند.

یکی از استفاده های نابه جا که موجب اختلال در نظم عمومی و اقتصادی می شود؛ شرط بندی یا یا گروه‌بندی های اینترنتی است که به اشکال مختلف اعم از مستقل و یا وابسته به یک موضوع دیگر مانند مسابقات ورزشی در حال فرا گیر شدن در دنیاست.

در بعضی از کشورها این رفتار با عنوان قماربازی رایانه ای جرم محسوب می شود، این در حالی است که در قانون مجازات اسلامی فقط شیوه های سنتی و فیزیکی با عناوینی مانند قماربازی خرید و فروش و نگهداری، تولید و توزیع، وارد کردن ابزار قمار و اداره و خدمت در قمارخانه ها جرم اعلام شده و برای آن ها مجازات تعیین شده است.

اما در شرایط کنونی و به دلیل گسترش سایت شرط بندی چه در ارتباط با بازی های فیزیکی و چه بازی های رایانه ای و تأسیس قمارخانه های مجازی؛ بررسی ماهیت، شرایط و مشروعیت یا عدم مشروعیت این رفتارها از منظر حقوق کیفری و قانون گذاری در این باره امری ضروری است.

در طی سال های اخیر بخشنامه ای نیز از طرف دادستانی کل در این باره ابلاغ شده است .در این بخشنامه آمده است:

با عنایت به اینکه برخی افراد در فضای مجازی اقدام به راه‌اندازی سایت‌ های شرط بندی و نیز سایت‌های پیش بینی مسابقات ورزشی و اخذ وجه از کاربران جهت قماربازی و پیش‌بینی نتیجه مسابقات می‌نمایند و پس از آن بخشی از وجوه به برنده در بازی قمار یا افرادی که نتیجه مسابقات را به طور صحیح پیش‌بینی کرده‌اند پرداخت می‌شود؛ اما با رویه متفاوت قضایی در برخورد با این پدیده مواجه‌ایم که بعضاً منجر به تبرئه این افراد شده است.

وکیل پایه یک دادگستری

دادستان کل کشور اعلام کرد

  1. ارتکاب قمار با هر وسیله و ابزاری ولو در فضای مجازی و سایت‌های قمار حرام و جرم است.
  2. طراحی و راه‌اندازی سایت قمار همچون دایر کردن مکان برای قماربازی محسوب شده و مشمول ماده ۷۰۸ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) است.
  3. شرط بندی بر روی نتایج مسابقات حرام است. لذا هر چند مشمول عنوان قمار دانسته نشود، مصداق بارز تحصیل مال از طریق نامشروع و مشمول ماده ۲ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری است.
  4. هر کس کارت بانکی خود را به هر نحو برای وصول هزینه شرکت در قمار و شرط‌بندی نتیجه مسابقات در اختیاری دیگری قرار بدهد و همچنین هر شخصی که در طراحی سایت یا اجاره فضای میزبانی همکاری داشته باشد عمل وی به علت تسهیل وقوع جرم مصداق معاونت در جرم محسوب خواهد شد.

وکیل پایه یک دادگستری

دادستان‌های مراکز استان وظیفه نظارت بر اجرای این بخش‌نامه را بر عهده دارند و در خصوص مواردی که مراجع قضایی سابق بر این احکام قطعی برائت بر این گونه فعالیت‌ها صادر کرده‌اند ضمن جلوگیری از رفع توقیف وجوه، نقود، آلات و ادوات مورد استفاده جرم، وفق مقررات در راستای اعتراض به احکام صادره در مهلت قانونی یا اعاده دادرسی و در نهایت جهت اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری اقدام کنند.

بنابراین دستگاه قضایی کشور در صورت مشاهده این اقدامات و مصداق آن ها با قمار و مجازات شرط بندی، موظف به پیگیری و برخورد با عاملان آنها است و پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات نیروی انتظامی (فتا) هم ، می‌تواند با کنترل فضای مجازی، مسئولان را از اصل ماجرا آگاه کند.

در قانون مدنی هم قمار و شرط بندی حرام شناخته شده است. مطابق با ماده ۶۵۴ قانون مدنی قمار و گروه‌بندی باطل و دعاوی راجع به آن مسموع نخواهد بود؛ یعنی در جرگه معاملات نامشروع قرار گرفته و طرح دعاوی در رابطه با آن وجاهت قانونی ندارد و قابل پی‌گیری نخواهد بود.

در اسلام شرط بندی در ورزش‌های اسب‌سواری، تیراندازی و شنا حلال است که جدیداً صحبت‌هایی شده در رابطه با سوارکاری که با توجه به عمومی نبودن استفاده از اسب و استفاده فراوان از ماشین، مجازات شرط بندی در ورزش اتومبیل‌رانی هم حلال شود، دلیل حلال شمرده شدن شرط بندی در این ورزش‌ها چابکی و چالاکی است که در ورزشکاران ایجاد می‌کند.

وکیل پایه یک دادگستری

 

منظور از قمار بازی دیجیتال چیست؟

قمار واژهای عربی است که در معنای گرو قرار دادن پول یا مالی در ضمن بازی و یا بازی با آالت مخصوصی که در آن شرط شده باشد که به برنده چیزی بدهند مورد استعمال قرار گرفته است در زبان فارسی نیز قمار عبارت است از انجام یک عمل و یا انجام برمبناى شرط بندى که به موجب آن یکى از طرفین ملزم به پرداخت مال معین یا عمل خاصى براى شخص برنده می شود .

بحث قمار همواره با مفهوم بازی همراه بوده  همراه بودن واژه بازی در کنار قمار آن را از یک عمل مجاز و مشروع تبدیل به یک عمل غیرقانونی و نامشروع به نام قماربازی می کند.

از منظر فقه و حقوق شاید اولین و مهم ترین موضوعی که درخصوص پدیده های نوظهور باید مورد توجه قرار گیرد، مشروعیت یا قانونی بودن آن هاست؛ چرا که مسبوق به سابقه نبوده اند و قانون گذاران نیز نسبت به آن ها هیچ اقدام تقنینی و مواجه ای نداشته اند.

وکیل پایه یک دادگستری

این امر تا حد زیادی درباره بازی های دیجیتال و سایت شرط بندی صادق است؛ بنابراین پرسش اصلی و اولیه در مورد بازی های دیجیتال این است که حکم فقه و قانون را جویا شویم.

در این گونه موارد رویه بر این است که آن پدیده نوظهور را با نهادهای مشابهی که جایگاه حقوقی آنها در احکام فقهی و قوانین موضوعه به روشنی ترسیم شده است، مقایسه و سنجش شود و درصورت وجود تشابه در عناصر ذاتی بین آن ها، احکام، مقررات و ماهیت سنتی بر آن پدیده نوظهور مترتب شود.

در فقه و حقوق ایران مقوله بازی به طور عام و بازی های رایانه ای و دیجیتال به طور خاص عنوان و جایگاه مستقلی ندارند، اما احکام و مقررات بازی ذیل عنوان قمار یا قماربازی موردتوجه قرارگرفته است. ازاین رو، تبیین جایگاه فقهی و حقوقی مقوله بازی به طور عام و بازی دیجیتال به عنوان یک پدیده نوظهور به طور خاص، ذیل احکام فقهی و مقررات قانونی قمار و قماربازی مورد مطالعه قرار می گیرد.

وکیل پایه یک دادگستری در مورد سایت شرط بندی

قمار در فقه

در قرآن کریم سه آیه وجود دارد که به طور مستقیم به قمار اشاره کرده اند به گونهای که دلالت این آیات بر حرمت قمار امری مسلم و مورد اجماع تمامی مذاهب اسلامی است.

در آیه ۲۱۹ سوره بقره خداوند درخصوص قمار می فرماید درباره شراب و قمار از تو سؤال می کنند، بگو: در آن ها گناه و زیان بزرگی است؛ و منافعی ازنظر مادی برای مردم دربردارد؛ولی  گناه آن ها از نفعشان بیشتر است.

هرچند این آیه دلالت مستقیم بر حرمت قمار ندارد؛ اما در دو آیه دیگر به صراحت به حرمت این رفتار اشاره شده است و این عمل را از اعمال شیطان می داند. آیات شریفه ۹۰ و ۹۱ سوره مائده نیز به حرمت اشاره می کنند .

و میفرماید: اى کسانى که ایمان آورده اید شراب و قمار و بت ها و تیرهاى قرعه پلیدند و از عمل شیطانند پس از آن ها دورى گزینید باشد که رستگار شوید. همانا شیطان مى‌خواهد با شراب و قمار میان شما دشمنى و کینه ایجاد کند و شما را از یاد خدا و از نماز بازدارد پس آیا شما دست برمى‌دارید.

میسر از ماده یسر گرفته شده که به معناى سهل و آسان است، و از آنجاکه قمار در نظر بعضى از مردم وسیله آسانى براى نیل به مال و ثروت است به آن میسر گفته شده  است.

وکیل پایه یک دادگستری در مورد سایت شرط بندی

از منظر فقهی نیز قمار از حرمت برخوردار است، ا گرچه در منابع فقهی بحث مستقلی درخصوص بازی مشاهده نمی شود اما در ابواب مختلف و به مناسبت های مرتبط، احکام و قواعدی درباره قمار و در مورد بازی و حکم فقهی آن وجود دارد. بحث بازی و احکام آن عمدتا مورد توجه فقها قرارگرفته است.

در فقه حرمت یا حلیت بازی با دو معیار صریح و شفاف که عبارتند از نوع ابزار و آلت بازی و شرط یا قرارداد برد و باخت مورد شناسایی قرار گرفته اند .

و بازی هارا در ۴ گروه تقسیم بندی کرده اند :

الف) بازی با ابزارآلت قماری همراه با قرارداد برد و باخت،

ب) بازی با ابزارآلت قماری بدون قرارداد برد و باخت،

ج ) بازی با ابزارآلت غیرقماری همراه با قرارداد برد و باخت،

د) بازی با ابزارآلت غیرقماری بدون قرارداد برد و باخت.

وکیل پایه یک دادگستری در مورد سایت شرط بندی

در این میان، حرمت بازی های گروه اول که هر دو شرط حرمت را دارا هستند، یعنی هم با وسایل و شیوه های رایج و شناخته شده قمار و هم با شرط برد و باخت صورت می‌گیرند و حلال بودن گروه چهارم که فاقد هر دو شرط مذکور هستند، مورد اجماع و اتفاق تمام فقها قرار گرفته است.

در مورد بازی های گروه دوم و سوم که هر کدام واجد یکی از شروط حرمت هستند، ا گرچه اجماع فوق حاصل نیست و گروهی صرف استفاده از ابزار و آلت قمار و گروهی نیز صرف شرط بندی را موجب حرمت بازی می دانند. اما اکثریت فقها درمورد این گروه از بازی ها قائل به حرمت هستند .

قمار در قانون مجازات اسلامی چیست؟

در قانون مجازات اسلامی قمار به بازی هایی گفته می شود که با آلت و و سایل مخصوص به قماربازی انجام می شود. ماده ۷۰۶ در این زمینه مقرر می دارد :

ماده ۷۰۶ – هر کس آلات و وسایل مخصوص به قماربازی را بخرد یا حمل یا نگهداری کند به یک تا سه ماه حبس یا تا پانصد هزار تا یک میلیون و‌پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم می‌ شود.

مجازات قمار بازی

قانون ۷۰۵: قماربازی با هر وسیله‌ای ممنوع و مرتکبین آن به یک تا شش ماه حبس و یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌شوند و در صورت تجاهر به قماربازی به هر دو مجازات محکوم می‌شوند.

ماده ۷۰۷: هر کس آلات و وسایل مخصوص به قماربازی را بسازد یا بفروشد یا در معرض فروش قرار دهد یا از خارج وارد کند یا در اختیار دیگری قرار دهد به سه ماه تا یک سال حبس و یک میلیون و ۵۰۰ هزار تا شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم می‌شود.

وکیل پایه یک دادگستری

ماده ۷۰۸: هر کس قمارخانه دایر کند یا مردم را برای قمار به آنجا دعوت نماید به ۶ ماه تا دو سال حبس و یا از ۳ میلیون تا ۱۲ میلیون ریال جزای نقدی محکوم می‌شود.

ماده ۷۰۹: تمام اسباب و نقود متعلق به قمار حسب مورد معدوم یا به عنوان جریمه ضبط می‌شود، اشخاصی که در قمارخانه‌ها یا اماکن برای صرف مشروبات الکلی موضوع مواد (۷۰۱) و (۷۰۵) قبول خدمت کنند یا به نحوی از انحاء به دایرکننده این قبیل اماکن کمک کنند معاون محسوب می‌شوند و مجازات مباشر در جرم را دارند ولی دادگاه می‌تواند نظر به اوضاع و احوال و میزان تاثیر عمل معاون مجازات را تخفیف دهد.

ماده ۷۱۱: هرگاه یکی از ضابطین دادگستری و سایر مامورین ذی صلاح از وجود اماکن مذکور در مواد (۷۰۴) و (۷۰۵) و (۷۰۸) یا اشخاص مذکور در ماده (۷۱۰) مطلع بوده و مراتب را به مقامات ذی صلاح اطلاع ندهد یا برخلاف واقع گزارش نمایند در صورتی که به موجب قانونی دیگر مجازات شدیدتری نداشته باشند به سه تا شش ماه حبس یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌شود.

وکیل پایه یک دادگستری در مورد سایت شرط بندی

بیشتر بخوانید: مقاله وکیل طلاق 

این مطلب را به اشتراک بگذارید:

Facebook
Twitter
Pinterest
LinkedIn

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب مرتبط

وکیل وصول دیه

وکیل وصول دیه

متن سربرگ خود را وارد کنید تعریف دیه دیه یا خون‌بها از قوانین اسلام بشمار می‌رود و مطابق تعاریف فقهی، مال یا پولی می‌باشد که به واسطه کشتن انسان یا

ادامه‌ی مطلب »