ضرب و جرح عمدی و مجازات آن

ضرب و جرح عمدی  

یکی از دعاوی که از ابتدا در جوامع بشری مرسوم بوده و همواره نیز در حال رخ دادن می باشد دعوای مربوط به ضرب و جرح عمدی می باشد که عمدی بودن این جرایم معمولا نشات گرفته از خشونت درونی افراد و با انگیز انتقام نسبت به دیگری رخ می دهد. در واقع یکی از پیچیده ترین مسائل در شهرها و نرخ بالای جرم و افزایش ناهنجاری های اجتماعی نشات گرفته از خشم درونی و شخصیت انتقام جو گرایانه افراد است.

ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با مفهوم جرم ضرب و جرح عمدی آشنا نماییم .

منظور از ضرب و جرح عمدی چیست؟

ضرب و جرح از جمله جرایمی است که جسم اشخاص را نشانه می گیرد و به آن اسیب وارد می نماید که، در قانون ما آن را از جمله جرایم علیه اشخاص می دانند و شدت و مقدار آسیب با توجه به شرابط مکانی و زمانی متغیر و متفاوت می باشد. 

این جرم به لحاظ ضعف و فقر فرهنگی یا کمبود مسائل اقتصادی و اجتماعی به شکل های متفاوت بروز کرده است. امروزه عوامل متفاوتی اعم از شرایط محیطی ، فرهنگی ، شخصیتی و … بر وقوع این جرایم تاثیر می گذارند .

ضرب در لغت به معنی زدن و کوفتن است و از نقطه نظر حقوقی به صدمات و اسیب هایی گفته می شود که وارد کردن آن ها موجب خون ریزی در بدن مجنی علیه نمی شود و صرفا ایجاد کبودی ظاهری می نماید . از این رو تورم، کبودی، پیچ خوردن مفاصل بدون شکستگی، خون مردگی و ..  از موارد مربوط به  ضرب هستند. ضرب و ورود اسیب به دیگری ممکن است به وسیله یک جسم خارجی مانند چوب و یا با اتکا بر زور و قدرت بدنی خود فرد باشد.

اما  جرح در لغت به معنای زخم وارد کردن است و از جمله اسیب هایی می باشد که در آن درگیری به وجود آمده باعث پارگی و خون ریزی از بدن فرد مقابل می شود که این جرح ممکن است همراه با قطع عضو ، بریدگی و …. باشد.

مجازات ایراد ضرب و جرح عمدی

اگر فردی به قصد آسیب رساندن به دیگری به او صدمه وارد سازد و یا قصد آسیب به وقوع پیوسته را نداشته ولی عمل او نوعا موجب آن صدمه جسمانی به فرد مقابل می شده است در این حالت عمل آن فرد مطابق قانون مجازات اسلامی عمدی محسوب می شود .  در این جا آسیب اگر منجر به قطع عضو مجنی علیه بگردد او با رعایت شرایط مقرر در قانون مجازات اسلامی می تواند از داداگه کیفری درخواست قصاص عضو نماید . 

قصاص عضو نیز با رعایت شرایط موجود در قانون انجام خواهد شد :

باید در قصاص بین اعضا تساوی برقرار باشد یعنی اگر پای راست مجنی علیه شکست شد ، در مقابل مجنی علیه باید درخواست قصاص پا راست را داشته باشد نه چپ . 

نکته ای که در این جا  در خصوص قصاص دست و پا وجود دارد این است که در بحث نبود عضوی که باید قصاص شود عضو جفت آن را مورد قصاص قرار می دهند و در صورتی که آن عضو هم نبود پای مرتکب را قطع می نمایند . 

در قصاص اعضای سالم و اصلی در برابر یکدیگر قرار می گیرند و نمیشود عضو اصلی را در برابر عضو غیر اصلی قصاص نمود . بنابراین هرگاه در قصاص جرح رعایت تساوی ممکن نباشد، یا در مورد شکستگی استخوان ها که قصاص موجب تلف جان مجرم شده و سبب می‌شود که بیشتر از مقدار صدمه وارده به مجنی علیه به مجرم آسیب وارد شود.

و به همین خاطر به جای قصاص عضو مرتکب از او دیه گرفته دریافت شده و به شاکی پرداخت می‌شود.

در صورتی که هر یک از شرایط بیان شده یعنی مساوی بودن اعضا ، اصلی بودن اعضا و یا محل عضو وجود نداشته باشد یا انجام قصاص موجب تلف جان یا عضو مجرم شود، قصاص اجرا نخواهد شد و تبدیل به پرداخت دیه به نفع مجنی علیه می‌شود.

در مواردی که اجرای حکم قصاص قطعی و لازم الاجرا باشد، شرط اجرای حکم آن است که نباید اندازه آن بیشتر از اندازه صدمه وارده به مجنی علیه باشد. برای رعایت این شرط، مقدار جراحت وارد شده باید کاملا اندازه گیری می‌شود.

در قطع و جرح و ضرب عمدی عضو در صورتی که قصاص عضو به هر دلیلی ممکن نباشد. 

 در شرایط زیر مجرم  به دو تا پنج سال حبس  از جانب دادگاه کیفری محکوم خواهد شد:

1.  صدمه وارد شده باعث نقص و یا شکستگی عضو مجنی علیه شود.
2.  صدمه وارد شده باعث مرض دائمی یا از دسدت دادن یکی از حواس پنجگانه شود.
3.  صدمه وارده شده  باعث زایل شدن عقل مجنی علیه شود. 
4.  قاضی به این نتیجه برسد که اقدام مجرم باعث اخلال در امنیت و نظم جامعه شده است.

اگر صدمات وارده منجر به آسیب های بیان شده نشود ولی مجرم از اسلحه یا چاقو  در وارد کردن صدمه استفاده کرده باشد، به سه ماه تا یک سال حبس محکوم می‌شود.

منازعه دسته جمعی

 تعریف منازعه به این شکل است که اگر در جایی درگیری دسته جمعی رخ بدهد و این  منازعه منتهی به نقص عضو شود، هر یک از شرکت کنندگان به حبس از شش ماه تا سه سال و اگر منازعه منتهی به ضرب و جرح شود، هر یک به سه ماه تا یک سال حبس محکوم خواهند شد.

پ.ه