مقدمه
جرم سرقت ادبی یکی از مسائلی است که در حوزه حقوق ایران و حقوق جهانی مورد توجه واقع شده است. سرقت ادبی به معنای استفاده از اثری ادبی بدون اجازه صاحب اثر و با نشان دادن آن به عنوان اثر خود است.
در این مقاله به بررسی تعریف سرقت ادبی، انواع آن، مجازات های قانونی آن در حقوق ایران پرداخته خواهد شد.
جرم سرقت ادبی چیست
مطابق تعریف کمیتۀ اخلاق نشر، سرقت ادبی عبارت است از: به استفادۀ غیرعمدی،عمدی و یا بیملاحظه از ایدهها،عبارات، کلمات و یا استنادات و ادعاهای دیگران بدون توضیح، قدردانی و استناد درست به صاحب اثر یا ایده، سرقت ادبی یا علمی گفته میشود.
انواع سرقت ادبی
سرقت ادبی به دو نوع اصلی تقسیم می شود.
۱. سرقت ادبی مستقیم
سرقت ادبی مستقیم به معنای استفاده از اثری ادبی بدون اجازه و صاحبانه است. به عنوان مثال، انتشار کتاب یا مقاله ای که به صورت کاملاً یا جزئی از اثر دیگری تهیه شده باشد.
۲. سرقت ادبی غیرمستقیم
سرقت ادبی غیرمستقیم به معنای استفاده از اثری ادبی با اصلاح یا تغییراتی کوچک است. به عنوان مثال، استفاده از یک پاراگراف یا جمله ای از یک اثر دیگر با اضافه کردن تغییرات کوچک به آن.
مجازات جرم سرقت ادبی
سرقت ادبی علاوه بر جنبه کیفری از جنبه حقوقی نیز قابل پیگیری است:
از جنبه کیفری می توان فرد مرتکب سرقت ادبی را در دادسرای عمومی و انقلاب تحت تقیب قرارداد ..عنصر مادی جرم سرقت ادبی عبارتست: از عمل مرتکب که شامل نشر، پخش وعرضه اثر می باشد.
موضوع جرم، اثر فرد دیگری است که مورد حمایت قانون است. این جرم مطلق است و مقید به نتیجه نیست “عنصر معنوی” جرم عبارت است از فعل و انفعال ذهنی انسان برای انجام عمل خلاف قانون و یا فعالیت ذهن در راستای عمل خلاف قانون است. علم به حکم مفروض است و جهل به قانون رافع مسئولیت مرتکب نمی باشد.
عنصر قانونی جرم سرقت ادبی ماده ۲۳ قانون حمایت از مولفان، مصنفان و هنرمندان (مصوب ۱۱/۱۰/۱۳۴۸) می باشد.”هرکس تمام یا قسمتی از اثر دیگری را که مورد حمایت این قانون است به نام خود یا به نام پدیدآورنده، بدون اجازه او یا به عمد به نام شخص دیگری غیر ازپدیدآورنده، نشریا پخش یا عرضه کند به حبس تادیبی از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.” است.
سرقت ادبی علاه بر جنبه کیفری از نظر حقوقی نیز قابل پیگیری است:
بدین نحو که شخص ذینفع میتواند پس از صدور کیفرخواست و ثبت پرونده در دادگاه کیفری دادخواست مطالبه ضرر و زیان ناشی از جرم سرقت ادبی را با جلب نظر کارشناس به همان دادگاه کیفری ارائه دهد و به این دادخواست همزمان با جنبه کیفری جرم رسیدگی می گردد.
در عین حال چنانچه در ذینفع در این مرحله دادخواست حقوقی خود را ارائه ندهد پس از قطعی شدن رای مجکومیت مزتکب نیز در دادگاه حقوقی قابل مطالبه می باشد و همچنین چنانچه ذینفع درمهلت قانونی شکایت کیفری خود را مطرح ننماید نیزجنبه حقوقی مطالبه ضضر و زیان ناشی از سرقت ادبی در دادگاههای حقوقی قابل مطالبه می باشد.
موسسه حقوقی فرهنگ تفاهم با دراختیار داشتن وکلای مجرب در تمامی زمینههای حقوقی و پروندههای سرقت ادبی از طریق قبول وکالت و مشاوره تخصصی همواره آماده خدمت رسانی به شما عزیزان میباشد.