ثبت طرح صنعتی و مراحل آن
ثبت طرح صنعتی و مراحل آن از اهمیت زیادی در حوزه صنعت ،تجارت و تحقیقات صنعتی برخوردار است. وقتی محصولی طراحی شده و پس از زحمات فراوان تولید میشود در بازار عرضه می گردد و از استقبال زیادی برخوردار می شود در این حالت رقبای دیگر سعی میکنند که همان محصول را تولید کنند به همین خاطر ثبت طرح صنعتی و ایده به عنوان یکی از راه حل های مفید مطرح شده است تا از دغدغههای طراحان صنعتی و تولید کنندگان نسبت به سوء استفاده از طرح و ابتکار کم کند . از طرفی انجام صحیح مراحل ثبت طرح صنعتی از اهمیت زیادی برخوردار است و انجام این مراحل به صورت دقیق و کامل در واقع در موفقیت آمیز بودن آن طرح نقش به سزایی دارد .در همین راستا موسسه حقوقی فرهنگ تفاهم با داشتن کادری مجرب و کارشناسان با تجربه می تواند شما را در ثبت طرح صنعتی و طی کردن مراحل آن یاری کند.
طرح صنعتی چیست؟
قانون ثبت اختراعات و علایم تجاری طرحهای صنعتی را به شکل زیر تعریف میکند:
هر گونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط و رنگ ها و یا بدون آن به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد طرح صنعتی نامیده میشود.
مزایای ثبت طرح صنعتی
ثبت طرح صنعتی در وهله اول برای مالکین آن حق انحصاری استفاده و بهره مندی از کلیه حقوق و مزایای آن را به وجود میآورد. علاوه بر این مالک طرح صنعتی میتواند از نسخه برداری غیرمجاز توسط اشخاص دیگر جلوگیری کند .همچنین طرحهای صنعتی ثبت شده جزو دارایی تجاری مالکان محسوب شده و میتوانند ارزش یک شرکت و محصولات آن را افزایش دهند. مالک طرح صنعتی ثبت شده می تواند اجازه بهره برداری از طرح خود را برای مدتی مشخص به دیگری بدهد و در مقابل از امتیازات لازم بهره مند شود. همچنین با ثبت طرح صنعتی و ایده میتوان از واردات و تولید محصولاتی که تقلیدی از طرح ثبت شده هستند جلوگیری به عمل آورد. انجام صحیح مراحل ثبت طرح صنعتی و ایده هم فعالیت صادقانه تجاری و رقابت عادلانه را تشویق می کند و هم به شرکتها این فرصت را میدهد که میزان موفقیت محصولاتشان در بازار را تا حد بسیار زیادی بالا ببرند و با اطمینان از انحصاری بودن طرح و ایده خود نسبت به تولید و عرضه آن اقدام کنند.
طرح های صنعتی قابل ثبت کدامند؟
طرح های صنعتی طیف وسیعی از محصولات صنعتی، پوشاک و صنایع دستی، ابزارهای فنی و پزشکی، ساعت و جواهرات و سایر اقلام لوکس را شامل میشود. طرح صنعتی زمانی قابل ثبت است که جدید و اصیل باشد و شبیه اشکال موجود در طبیعت نباشد. چون در این صورت دیگر واجد ابتکار نخواهد بود.
مدارک مورد نیاز برای ثبت طرح صنعتی
نکته قابل توجه این است که طرح صنعتی هم میتواند توسط شخص حقیقی و هم توسط شخص حقوقی که همان شرکتها و موسسات هستند به ثبت برسد .چرا که اشخاص حقوقی نیز دارای شخصیت می باشند و از کلیه حقوق مربوط به اشخاص ، به جز مواردی که مختص شخص حقیقی می باشد بهرهمند هستند. لذا لازم است مدارک مورد نیاز برای ثبت طرح صنعتی را در مورد اشخاص حقیقی و حقوقی به تفکیک مورد بررسی قرار دهیم.
مدارک مورد نیاز اشخاص حقیقی
● کپی شناسنامه و کارت ملی شخص متقاضی
● کپی شناسنامه و کارت ملی شخص طراح
● عکس از نمونه طرح (۶ عکس از زوایای مختلف طرح )
● آدرس، کد پستی ، تلفن ثابت و همراه و ایمیل متقاضی
مدارک مورد نیاز اشخاص حقوقی
● کپی شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضاء شرکت
● کپی شناسنامه و کارت ملی شخص طراح
● کپی روزنامه رسمی ثبت شرکت و ثبت آخرین تغییرات شرکت
● عکس از نمونه طرح (۶ عکس از زوایای مختلف)
● آدرس، کد پستی ، تلفن ثابت شرکت و تلفن همراه و ایمیل صاحبان امضای شرکت
در صورتی که تقاضای ثبت طرح صنعتی توسط نماینده قانونی به عمل آید لازم است که نماینده مدارک اثبات کننده نمایندگی خود را نیز ارائه کند.
شرایط و مشخصات فنی تصاویر ارسالی
● اندازه تصاویری که تهیه می نمایید حداکثر A4 باشد.
● تصاویر باید لزوماً به صورت عمودی اسکن شود.
● زمینه تصاویر ارسالی باید دارای رنگ روشن باشد.
● تصاویر طرح باید لزوماً به صورت رنگی باشد و حداکثر حجم آن ۵۰۰ کیلوبایت باشد.
● تصاویر مدارک هویتی ترجیحاً به صورت سیاه و سفید اسکن شده و حداکثر حجم آن ۲۵۰ کیلوبایت باشد
● ترجیحاً پشت و روی کارت ملی و کپی صفحه اول شناسنامه در یک تصویر باشد
● پسوند فایل های اسکن شده برای ارسال jpg باشد
● فایل های ارسالی را به صورت لاتین نام گذاری نمایید
مراحل ثبت طرح صنعتی
● ورود به سامانه اینترنتی اداره ثبت طرح های صنعتی به نشانی http://iripo.ssaa.ir
● تکمیل اظهارنامه اینترنتی (در ادامه به توضیح آن می پردازیم)
● بررسی و کارشناسی جهت تایید طرح و نبود ایرادات
● صدور ابلاغیه پذیرش
● اقدام متقاضی جهت تشکیل پرونده فیزیکی در اداره ثبت طرح های صنعتی
● پرداخت هزینه های ثبتی قانونی
● دریافت شماره ثبت طرح صنعتی
● ارسال جهت چاپ در روزنامه رسمی
● صدور آگهی
● دریافت سند تصدیق از طریق اداره ثبت طرح صنعتی
مراحل ثبت الکترونیکی اظهارنامه طرح صنعتی
● ورود به پورتال اداره کل مالکیت صنعتی به نشانی http://iripo.ssaa.ir
● ورود به صفحه خدمات الکترونیکی
● ورود به قسمت اداره ی ثبت طرح های صنعتی
● انتخاب گزینه ثبت اظهارنامه صنعتی
● تایید و قبول تعهد بندی از قانون که متقاضی از طریق سیستم پیگیر پرونده خواهد بود و از روز ابلاغ مهلت قانونی پاسخگویی به اخطار برای متقاضی شروع خواهد شد
● ورود به مراحل چهارگانه ثبت اظهارنامه
● ورود به قسمت اطلاعات اظهارنامه
● پر کردن اطلاعات مربوط به مالک اظهارنامه( مشخص نمودن حقیقی یا حقوقی بودن و ایرانی و غیرایرانی بودن مالک)
● سپس ثبت موقت و دریافت کد رهگیری جهت ذخیره اطلاعات وارد شده
● انتخاب گزینه وکیل پایه یک دادگستری در صورت داشتن وکیل برای افراد حقیقی
● انتخاب دفتر حقوقی به عنوان نماینده برای دفاتر حقوقی
● انتخاب گزینه نماینده قانونی در صورتی که شخص حقوقی دارای وکیل دادگستری باشد و آن شخص دریافت کننده ابلاغ ها باشد و اگر وکیل نداشته باشد انتخاب گزینه صاحب امضا یا موسسه
● پر کردن مشخصات اطلاعات و درج آدرس الکترونیکی و تلفن همراه شخص معرفی شده
● انتخاب فقط یک شخص حقیقی به عنوان دریافت کننده
● ورود به مرحله ثبت مشخصات طرح و توضیح و توصیف آن
● بارگذاری ضمائم
● پیوست کردن ضمائم مورد نیاز
مرجع ثبت از تاریخ وصول اظهارنامه و ضمائم، آن را از لحاظ رعایت جنبههای شکلی و سایر شرایط مقرر در قانون مورد بررسی قرار می دهد.
ثبت طرح صنعتی با قید مراتب ذیل در دفتر ثبت انجام می پذیرد
● تاریخ کامل (ساعت، روز، ماه و سال) و شماره ثبت اظهارنامه
● تاریخ و شماره ثبت طرح صنعتی
● اسامی کالاها و طبقاتی که طرح صنعتی برای آنها اختیار شده است
● ذکر مشخصات طرح یا طرحهای صنعتی به طور اجمال با تعیین اجزایی که متقاضی می خواهد حق استعمال انحصاری آن را به خود اختصاص دهد
● در صورت ادعای حق تقدم و پذیرش آن تاریخ، شماره و مهلت تسلیم اظهارنامه مقدم
● اسم ،محل اقامت و تابعیت مالک طرح و نماینده او، در صورتی که اظهارنامه توسط نماینده قانونی تصویب شده باشد
● اسم و نشانی و تابعیت طراح در صورتی که متقاضی شخص طراح نیست مگر اینکه طراح کتباً تقاضا نموده باشد که اسمش در گواهینامه طرح صنعتی ذکر نشود
● مدت اعتبار ثبت طرح صنعتی
مراتب فوق پس از تکمیل باید به امضای مالک طرح صنعتی و نماینده قانونی وی و همچنین رئیس اداره ثبت طرح صنعتی برسد.
پس از اینکه تقاضای ثبت مورد پذیرش مرجع ثبت قرار گیرد مراتب به متقاضی اعلام ووی باید جهت پرداخت هزینه های مربوط به ثبت طرح صنعتی و انتشار آگهی اقدام نماید.
همانطور که بیان شد برای ثبت طرح صنعتی در داخل کشور متقاضی باید پس از مراجعه به سایت و تکمیل اظهارنامه طرح و پیوست نمودن ضمائم قانونی به صورت الکترونیکی به اداره مالکیت صنعتی ارسال نماید. مراتب بررسی میشود و در صورت عدم وجود منع قانونی به نام متقاضی ثبت و تحت حمایت قانون قرار خواهد گرفت.
ثبت طرح صنعتی در خارج از کشور
برای ثبت طرح صنعتی در خارج از کشور متقاضی باید پس از انتخاب کشور مورد نظر با انتخاب وکیل کلیه مدارک را به زبان کشور مورد نظر ترجمه و پس از تایید مراجع ذی صلاح به اداره مربوطه ارائه نماید.
حقوق و حمایت های به وجود آمده پس از ثبت طرح صنعتی
وقتی طرح صنعتی ثبت میشود مورد حمایت قانون قرار میگیرد در چنین حالتی سرمایهگذاری انجام گرفته با اطمینان بیشتری همراه خواهد بود . در نتیجه قانون حق استفاده انحصاری را به وجود خواهد آورد. بنابراین اگر یکی از رقبا کالای مربوط را کپی کرده و از آن استفاده کرده باشد این حق را به مالکان میدهد تا از ارائه کالاهای مذکور به صورت غیرقانونی جلوگیری نمایند.
کدام طرح های صنعتی تحت حمایت قانون قرار ندارند؟
طرح هایی که به طور کلی در بسیاری از کشورها قابل ثبت نیستند شامل موارد زیر است:
۱.طرح هایی که در آنها شرط اصیل بودن و یا جدید بودن رعایت نشده باشد
۲. طرح های حاوی نماد رسمی یا نشانههای رسمی مانند پرچم کشورها
۳. طرحهایی که برخلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه هستند
آیا مالکین طراحی صنعتی می تواند به اشخاص ثالث اجازه بهرهبرداری از آنها را بدهند؟
پاسخ مثبت است و چنین امکانی فراهم شده است . هنگامی که مالک طرح به شخص ثالث اجازه میدهد از طرح او برای هر منظوری که طرفین در مورد آن به توافق رسیده اند استفاده کند اجازه بهره برداری به این شخص واگذار میشود. در چنین مواردی قرارداد اجازه بهرهبرداری بین دو طرف امضا و شرایط و حدود موافقتنامه در آن به صراحت قید میگردد.
در بسیاری از کشورها از جمله ایران طرحهای صنعتی باید ثبت شوند تا مورد حمایت قرار گیرند .و بهرهبرداری از طرح صنعتی ثبت شده توسط اشخاص ثالث منوط به موافقت مالک آن است . مالک طرح صنعتی میتواند علیه هر شخصی که بدون موافقت او حقوق ناشی از طرح و ابتکار او را نقض نموده باشد در دادگاه اقامه دعوا نماید.
چنانچه در رابطه با مراحل طرح صنعتی خود نیاز به راهنمایی و مشاوره دارید و در این خصوص برای شما سوالاتی به وجود آمده است می توانید با کارشناسان خبره و وکلای پایه یک دادگستری و مشاوران حقوقی با تجربه ما در موسسه حقوقی فرهنگ تفاهم تماس بگیرید تا با کمک آنها بهترین تصمیم ممکن را اتخاذ نمایید.