بیع شرط در قانون
گاهی در ضمن عقد بیع، بایع و مشتری شرط میکنند که اگر بایع در مدت زمان معینی ثمن را به مشتری مسترد نکند، حق فسخ معامله و اخذ مبیع را دارد. برای مثال، فرض کنید الف خودروی خود را به ب فروخته و در مبایعهنامه قید کردهاند که اگر الف ظرف ۶ ماه از تاریخ انعقاد قرارداد، ثمن را به بایع مسترد نکند، حق فسخ عقد بیع را دارد.
اما گاهی ممکن است بایع تنها بخشی از ثمن را به مشتری بازگرداند. در این صورت، حق فسخ نسبت به بخش بازگردانده شده از مبلغ قرارداد دارد. برای مثال، فرض کنید الف خودرو و خانهی خود را به ب فروخته و در مبایعهنامه ذکر شده که اگر الف ظرف ۶ ماه از تاریخ وقوع عقد، ثمن را به بایع مسترد نکند، حق فسخ مبایعهنامه را دارد. اما بایع تنها میتواند بخشی از ثمن را به مشتری بازگرداند (ثمن مربوط به خودرو) و ثمن مربوط به خانه را به مشتری بازگرداند نتواند. در این صورت، مالکیت خانه به مشتری منتقل میشود و معامله نسبت به خودرو فسخ میشود.
ماده قانونی بیع شرط
مفهوم عقد بیع شرط و شرایط آن ، در ماده ۴۵۸ قانون مدنی بیان شده است که بر اساس این ماده ، در عقد بیع ، طرفین می توانند با هم شرط کنند که هر گاه فروشنده مال ، در مدت معینی ، تمام یا بخشی از ثمن یا بهای معامله را به مشتری پس بدهد ، اختیار فسخ یا بر هم زدن تمام یا بخشی از معامله را داشته باشد.
خیار شرط چیست
خیار شرط، به موجب آن، به طرفین قرارداد یا یکی از آنها یا شخص ثالث، حق داده میشود تا در مدت زمان معین، قرارداد را برهمزند. تعیین مدت برای خیار شرط الزامی است و امکان تعیین خیار شرط برای شخص ثالث وجود دارد، اما در نکاح، وقف و ضمان ممنوع است. شرایط اعمال خیار شرط باید در قرارداد مشخص شوند
ماده قانونی خیار شرط
ماده ۴۵۸ قانون مدنی بیان داشته که، متعاملین میتوانند شرط نمایند که هرگاه بایع در مدت معینی تمام مثل ثمن را به مشتری رد کند، خیار فسخ معامله را نسبت به تمام مبیع داشته باشد و همچنین میتوانند شرط کنند که هر گاه بعض مثل ثمن را رد کرد خیار فسخ معامله را نسبت به تمام یا بعض بیع داشته باشد.
تفاوت بیع شرط و خیار شرط
اگر بخواهیم ماهیت و ذات خیار شرط و بیع شرط را با هم مقایسه کنیم، باید گفت که در کل تفاوتی وجود ندارد. اما با دقت متوجه میشویم که میتوان دو تفاوت را برای آنها متصور شد.
اولین تفاوت این است که خیار شرط یک خیار مشترک میباشد و به عبارت دیگر این خیار هم متعلق به بایع است و هم متعلق به مشتری و حتی میتواند برای ثالث در نظر گرفته بشود. این در حالی است که بیع شرط تنها متعلق به بایع میباشد.
تفاوت دوم این است که در خصوص خیار شرط ما نمیگوییم که اعمال آن مشروط است به پرداخت ثمن و یا اینکه اعمال آن منوط است به تسلیم مبیع. به عبارت دیگر، خیار شرط مستقل از پرداخت ثمن یا تسلیم مبیع است و میتواند بدون آن که شرایط خاصی برای اعمال آن وجود داشته باشد، اجرا شود.
اما در خصوص بیع شرط، بیان میکنیم که تنها زمانی بایع میتواند بیع شرط را فسخ کند که تمام ثمن و یا آن قسمت از ثمن که شرط شده است را پرداخت کند.
بنابراین برای اعمال بیع شرط، شرایطی وجود دارد که این شرایط را در خیار شرط ملاحظه نمیکنیم. در واقع، خیار شرط از بیع شرط به دلیل این تفاوتها مستقل است.
موسسه حقوقی فرهنگ تفاهم با دراختیار داشتن وکلای مجرب و در تمامی زمینههای حقوقی و کیفری و ورود به پروندههای ملکی در امور خیار شرط و بیع شرط همواره آماده خدمت رسانی به شما عزیزان میباشد.
درصورت نیاز به مشاوره و اعطای وکالت با شماره پنج رقمی ما ۵۴۷۶۴ تماس حاصل نماید. کارشناسان و مشاوران موسسه پاسخگو شما میباشند.
سوالات متداول
بیع شرط به چه بیعی گفته میشود؟
گاهی در ضمن عقد بیع، بایع و مشتری شرط میکنند که اگر بایع در مدت زمان معینی ثمن را به مشتری مسترد نکند، حق فسخ معامله و اخذ مبیع را دارد.
تفاوت بیع شرط و خیار شرط چیست؟
خیار شرط یک خیار مشترک میباشد و به عبارت دیگر این خیار هم متعلق به بایع است و هم متعلق به مشتری و حتی میتواند برای ثالث در نظر گرفته بشود. این در حالی است که بیع شرط تنها متعلق به بایع میباشد.
ماده قانونی خیار شرط چیست؟
ماده ۴۵۸ قانون مدنی.