کفالت در قانون
کفیل کلمه ایست عربی در لغت به معنی ضامن و کسی که از دیگری کفالت کند، میباشد.
کفیل در اصطلاح حقوقی، شخصی است که حضور مرتب متهم را در مواقع احضار او در برابر مبلغ معینی وجه، تعهد و کفالت مینماید.
کفالت عقدی است که به موجب آن شخص ثالثی که کفیل نامیده میشود حضور مورد نیاز متهم (مکفول) را نزد مقامات قضائی تا پایان رسیدگی و صدور و اجرای حکم در ازای مبلغ معینی (وجه الکفاله) تعهد میکند.
کفیل باید مسئول و عاقل باشد و او را به کفالت مجبور نکنند و باید توانایی تضمین کفالت برای فردی که کفیل او میشود، داشته باشد.
قرار کفالت چیست
یکی از انواع کفالت، کفالت در قانون آیین دادرسی کیفری میباشد که با صدور قرار کفالت، اعمال میشود.
قرار کفالت به معنای تضمین حضور متهم در دادگاه است و در قوانین آیین دادرسی کیفری، به عنوان قرار تامین کیفری شناخته میشود. این قرارها توسط دادسرا یا دادگاه صادر میشوند و هدف آنها، جلوگیری از فرار متهم و حفظ دسترسی به اوست.
ماده ۲۱۷ قانون آیین دادرسی کیفری، قوانین و مقررات مربوط به قرارهای تامین کیفری را تعریف میکند. یکی از انواع این قرارها، قرار کفالت است که در بند ح ماده ۲۱۷ به آن اشاره میشود. اخذ کفیل با تعیین مبلغ وجه الکفاله مورد نیاز را ضمن مشخص کردن.
با صدور قرار کفالت، یک فرد ثالث در دادگاه حاضر میشود و تعهد میکند که متهم را هر زمانی که قانوناً احضار کنند، حاضر کند. در صورت تخلف از این تعهد، مبلغ وجه الکفاله که در قرار تعیین شده است، به حساب دادگستری واریز خواهد شد.
شرایط صحت کفالت
- بخوانید که کفیل به هر زبان و با هر لفظی به بدهکار بگوید: من ضامنم که هر زمانی که خواستی بدهکار را نزد تو بیاورم و طرف بدهکار هم قبول کند. در تشکیل عقد کفالت، بدهکار (مکفول) دخالتی ندارد.
- اهلیت طرفین عقد نیز باید مراعات شود؛ به این معنی که کفیل باید بالغ و عاقل باشد و همچنین باید اجباری در عمل خود نداشته باشد. اما برای مکفول، اگر بالغ یا عاقل نباشد، اگر ولی کفالت را بپذیرد، عقد صحیح خواهد بود.
- امکان تسلیم مکفول توسط کفیل نیز باید وجود داشته باشد؛ به عبارت دیگر، اگر تعهد کفیل برای احضار مکفول به طور عادی غیرممکن و غیرمقبول باشد، مانند اینکه یک کشاورز متعهد شود که زندانی سیاسی در کشور دیگری را احضار کند، عقد کفالت باطل است.
- مکفول باید معین و مشخص باشد؛ بنابراین، اگر گفته شود که کفالت را بر عهده میگیرم برای یکی از این دو نفر، این اظهار نظر صحیح نیست.
معافیت کفالت
معافیت کفالت به معنای اعفاء از وظیفه کفالت است و در رابطه با خدمت سربازی مطرح میشود. در قانون خدمت وظیفه، شرایط معافیت کفالت برای افرادی که مسئولیت نگهداری یا حمایت از افراد خانواده خود را بر عهده دارند، توضیح داده شده است.
ماده ۴۴ تا ۴۶ قانون خدمت وظیفه به معافیت کفالت اختصاص دارد. بر اساس این مواد، فرد مشمول میتواند به دلیل مسئولیت نگهداری از پدر یا مادر ناتوان، خواهر بدون شوهر، برادر سرپرست خواهر بدون پدر، یا برادر سرپرست برادر بالغ بدون پدر، همسر و فرزند پسر غیرمحجور، از خدمت سربازی معاف شود.
معافیت کفالت به افرادی اعطا میشود که به دلیل مسئولیت نگهداری از اعضای خانواده خود، قادر به حضور در خدمت سربازی نباشند و قانون گذار با در نظر گرفتن این موقعیت استثنایی، آنها را از وظیفه کفالت معاف میکند. جزئیات بیشتر در مواد مذکور قانون خدمت وظیفه قابل مشاهده است.
شرایط معافیت سربازی
پدر بالای ۷۵ سال داشته باشد. فرد مشمول به خدمت، تنها فرزند پسر بالای ۱۸ سال خانواده باشد و از پدر نیازمند به مراقبت، نگهداری کند. تنها فرزند پسر بالای ۱۸ سال خانواده است، پدر فوت شده و مراقبت از مادر به عهده اوست. تنها برادری باشد که بعد از فوت پدر، سرپرستی خواهر خود را بر عهده گیرد.
تفاوت کفالت و حضانت
یکی از نهادهای مراقبتی که در قانون پیش بینی شده حضانت است که قوانین و مقرراتی هم برای آن درنظر گرفته شده .
در ادامه به تفاوت های بین کفالت و حضانت میپردازیم:
- یکی از آشکارترین و فاحش ترین تفاوت های کفالت و حضانت در افراد آن است به این معنی که حضانت برای پدر و مادر و کفالت به معنای سرپرستی برای افراد دیگری بغیر از پدر و مادر درنظر گرفته شده است.
- حضانت از حق و حقوقی است که والدین در مقابل فرزندان خود دارند اما کفالت سرپرستی گرفتن اعضای دیگر خانواده است که حقوق و مزایایی مانند معافیت از سربازی را دربردارد.
کفالت مادر و کفالت طلاق
یکی از شرایط معافیت از سربازی برای پسران کفالت مادر می باشد.
گرفتن کفالت مادر امری ساد نخواهد بود و منوط به شرایطی است که در ذیل نام برده می شود:
۱-مادر باید حتما مطلقه باشد و فرزند ، تنها فرزندی باشد که از مادر نگه داری می کند.
۲-دفترچه اعزام به خدمت فرد غیبت در آن ثبت نشده باشد.
۳-پدر و مادر فرزند قبل از ۱۶ سالگی آن از هم جدا شده باشند
۴-طلاق باید حتما ثبت محضری شده باشد و سوری نباشد
۵-از زمان طلاق والدین مدت ۳۰ ماه گذشته باشد در غیر اینصورت معافیت موقت صادر می شود
۶-فرد در صورتی می تواند معافیت کفالت بگیرد که از سلامت کامل برخوردار باشد و شورای پزشکی هم تایید کرده باشد در غیر اینصورت بیمار است و می تواند معافیت پزشکی بگیرد.
برگه کفالت چیست
مطابق ماده ۲۱۷ قانون آیین دادرسی کیفری انواع قرارهای برگ کفالت به شرح ذیل است:
الف – التزام به حضور با قول شرف
ب – التزام به حضور با تعیین وجه التزام
پ – التزام به عدم خروج از حوزه قضائی با قول شرف
ت – التزام به عدم خروج از حوزه قضائی با تعیین وجه التزام
ث- التزام به معرفی نوبهای خود به صورت هفتگی یا ماهانه به مرجع قضائی یا انتظامی با تعیین وجه التزام
ج – التزام مستخدمان رسمی کشوری یا نیروهای مسلح به حضور با تعیین وجهالتزام، با موافقت متهم و پس از أخذ تعهد پرداخت از محل حقوق آنان از سوی سازمان مربوط
چ- التزام به عدم خروج از منزل یا محل اقامت تعیین شده با موافقت متهم با تعیین وجه التزام از طریق نظارت با تجهیزات الکترونیکی یا بدون نظارت با این تجهیزات
ح – أخذ کفیل با تعیین وجهالکفاله
خ – أخذ وثیقه اعم از وجه نقد، ضمانتنامه بانکی، مال منقول یا غیرمنقول
د – بازداشت موقت با رعایت شرایط مقرر قانونی
برگ کفالت همان گواهی کفالت بوده که ثابت کننده این است که شما کفیل فرد دیگری هستید.
گواهی کفالت
از عقودی که در قانون مدنی به آن اشاره شده، عقد کفالت است. بر اساس این عقده، شخصی به عنوان کفیل تعهد میکند که شخص ثالثی به عنوان مکفول را نزد شخص ثالثی تحت عنوان مکفولله حاضر نماید. عقد کفالت کاربردهای فراوانی در امور حقوقی و قضایی دارد و اطلاعات تکمیلی در مقاله وظایف کفیل ارائه شده است.
با این حال، معنای دیگری از کفالت وجود دارد که به انجام امور سرپرستی مربوط به شخص دیگر اشاره میکند. گاهی اوقات شخصی به عنوان کفیل یا سرپرست دیگری محسوب میشود؛ به دلیل صغر سن، پیری، بیماری، ناتوانی، از کار افتادگی و غیره که باعث عدم قدرت او در انجام امور خود میشود. این مفهوم از کفالت یا سرپرستی در قانون به صورت صریح بیان نشده است.
اما به هر حال، برای برخورداری از برخی خدمات مانند معافیت از سربازی فرزند پسر، استفاده از پوشش بیمه تامین اجتماعی برای والدین تحت تکفل و یا انجام امور مربوط به کودکان تحت سرپرستی، ابتدا باید کفالت فرد سرپرست اثبات شود و متقاضی باید گواهی کفالت دریافت کند.
بنابراین، به سوال شما درباره گواهی کفالت چیست، باید گفت که گواهی کفالت به گواهی اطلاق میشود که یک مرجع صلاحیتدار مانند دادگاه، پس از احراز شرایط سرپرستی متقاضی، صادر میکند و با آن بیان میشود که یک فرد سرپرستی امور فرد دیگری را به عهده داشته و به نوعی متکفل امور وی است.
اتمام کفالت
بخوانید که در صورت بروز یکی از شرایط زیر، عقد کفالت پایان مییابد:
- کفیل بر طبق تعهد خود، مکفول را حاضر کند و آن را به مدعی (مکفولٌله) تحویل دهد
- مدعی حق خود را دریافت یا از آن صرف نظر کند.
- فوت کفیل یا مکفول رخ دهد. اما با فوت مدعی، کفالت ساقط نمیشود و وراث وی جایگزین او خواهند بود.
- مدعی کفالت را لغو کند و کفیل را از کفالت آزاد کند.
- مدعی (صاحبحق) حق خود را به دیگری انتقال دهد، مثلاً از طریق حواله یا روش دیگری.
موسسه حقوقی فرهنگ تفاهم با سابقه درخشان و دراختیار داشتن وکلای متخصص در تمامی زمینههای حقوقی و کیفری و همچنین ورود به پروندههای متعدد در حوزه گرفتن انواع کفالت، همواره میتواند به شما عزیزان از طریق مشاوره یا قبول وکالت خدمت رسانی نماید.
درصورت نیاز به مشاوره با وکیل متخصص در حوزه موضوع پرونده خود با شماره پنج رقمی ما ۵۴۷۶۴ تماس بگیرید تا کارشناسان و مشاوران حقوقی مجموعه شما را راهنمایی نمایند.
سوالات متداول
اگر به اجبار کسی کفیل شود ایا عقد کفالت صحیح است؟
اهلیت طرفین عقد نیز باید مراعات شود؛ به این معنی که کفیل باید بالغ و عاقل باشد و همچنین باید اجباری در عمل خود نداشته باشد. اما برای مکفول، اگر بالغ یا عاقل نباشد، اگر ولی کفالت را بپذیرد، عقد صحیح خواهد بود.
در چه مواردی میتوان کفیل دیگری منصوب شد؟
به دلیل صغر سن، پیری، بیماری، ناتوانی، از کار افتادگی و غیره شخصی را میتوان کفیل دیگری قرارداد.
برگ کفالت چه تفاوتی با گواهی کفالت دارد؟
برگ کفالت همان گواهی کفالت بوده که ثابت کننده این است که شما کفیل فرد دیگری هستید.