گواهی انحصار وراثت
در تعریف این گواهی چنین باید گفت که گواهی انحصار وراثت (حصر وراثت) به درخواست وراث به منظور تعیین تکلیف در خصوص اموال متوفی از جانب مرجع صالح صادر میشود.
این گواهی به شکلی است که در آن تعداد ورثه و میزان سهم آن‌ها به طور کامل مشخص خواهد شد.
گواهی حصر وراثت برای ورثه جز گواهی‌های واجب می‌باشد چرا که ورثه برای انجام کلیه اقدامات حقوقی خود در هر اداره و دفتر اسناد رسمی نیازمند این گواهی هستند و نبود آن میتواند موانع زیادی برای آن‌ها ایجاد نماید.
مدارک لازم گواهی انحصار وراثت
- گواهی فوت
- استشهادیه محضری
- مدارک شناسایی فرد فوت شده
- عقدنامه در صورت تأهل
- مدارک شناسایی تمام وراث
- وصیت‌نامه در صورت وجود وصیت رسمی
نکته استشهادیه محضری: اولین مرحله از درخواست صدور گواهی حصر وراثت دریافت استشهادیه می‌باشد به این نحو که حداقل ۳ نفر در دفاتر رسمی حضور می‌یابند و افرادی که جز ورثه می‌باشند را معرفی می‌کنند و دفتر اسناد رسمی امضا این افراد را گواهی و تأیید می‌نماید.
مراحل دریافت گواهی انحصار وراثت
- در صورتی که فرد وکیل داشته باشد کلی کارهای مربوط به گواهی توسط وکیل انجام خواهد شد از این رو شما می‌توانید در صورت نیاز از وکیل ارث مؤسسه حقوقی فرهنگ تفاهم یاری بجویید.
- در صورتی که فرد وکیل نداشته باشد می‌بایست ابتدا دادخواستی مبنی بر صدور گواهی انحصار وراثت تنظیم نموده و آن را در سامانه ثبت نماید سپس مرجع صالح که شورای حل اختلاف می‌باشد نسبت به موضوع موردنظر رسیدگی‌های لازم را انجام می‌دهد.
- بعد از آن که شورای حل اختلاف به موضوع رسیدگی نمود با توجه به نامحدود و محدود بودن ارث به جامانده اقدام به نشر آگهی در روزنامه می‌نماید و بعد از اتمام دوره تعیین شده که معمولاً یک ماه می‌باشد و نبود مشکل دیگری گواهی حصر وراثت را صادر می‌نماید.
- بعد از آن که این گواهی صادر شد وراث می‌توانند در خصوص دریافت سهم الارث خود با توجه به این گواهی اقدام نمایند.
مرجع صالح برای صدور گواهی انحصار وراثت
مطابق آن چه در قانون در خصوص صلاحیت محاکم آمده است شورای حل اختلاف در بحث صدور گواهی حصر وراثت صالح به رسیدگی می‌باشد.
موضوعی که در بحث انحصار وراثت مطرح است این است که اگر اموال متوفی با ارزشی بیشتر از ۵۰ میلیون تومان باشد گواهی انحصار وراثت را به شکل نامحدود صادر می‌کند و اگر مقدار ارزش اموال کم‌تر از ۵۰ میلیون باشد گواهی انحصار وراثت به شکل محدود صادر میشود.
اشخاص صالح به درخواست گواهی حصر وراثت
در خصوص این موضوع که چه کسانی می‌توانند نسبت به صدور گواهی اقدام نمایند باید بیان داشت که در این مورد اجبار و محدودیتی برای آن که حتماً باید تمام ورثه اقدام به این امر نمایند وجود ندارد به این نحو که حتی اگر یکی از ورثه یا افراد ذی‌نفع در اموال متوفی در خواست صدور گواهی داشته باشند می‌توانند درخواست خود را نوشته و آن را از مرجع صالح درخواست نمایند.
مطابق ماده ۳۰۲ قانون امور حسبی افرادی چون:
- ولی وصی و قیم هر فرد وارثی که دارای حجر باشد.
- امین فرد غایب و جنین که سهم الارث به او انتقال یافته است.
- موصی‌له و وصی در خصوص موصی به در حالتی که وصیت به جز مشاع از ترکه شده باشد.
حق این را دارند که نسبت به دادخواست تقسیم ترکه و صدور گواهی اقدام نمایند.
موارد معافیت از مالیات بر ارث
در مواردی متوفی معاف از مالیات بر ارث می‌باشد که به آن‌ها اشاره می‌نماییم:
- مبالغ پرداختی توسط مؤسسات بیمه
- مطالبات مربوط به خسارت اخراج
- وسایل زندگی محل سکونت متوفی
- خسارت‌های مربوط به دیه
- مبالغ دریافتی از بیمه عمر
- مبالغ پرداختی مربوط به بازنشستگی
سؤالات متداول
مالیات بر ارث شامل چه مواردی میشود؟
مالیات بر ارث شامل سهام، وسیله نقلیه، اموال و املاک و حق سرقفلی میشود.
صدور گواهی انحصار وراثت نیازمند اظهارنامه مالیاتی می‌باشد؟
خیر تنها در صورتی که متوفی قبل از سال ۹۵ فوت کرده باشد باید گواهی ارائه اظهارنامه از اداره مالیات گرفته شود.
در کدام یک از حالت گواهی انحصار وراثت نشر آگهی الزامی می‌باشد؟
در حالتی که گواهی به شکل نامحدود باشد و ارزش اموال بیشتر از ۵۰ میلیون باشد آگهی باید منتشر شود.
عدم رضایت یکی از ورثه مانع برای صدور گواهی انحصار وراثت است؟
خیر هر شخصی از ورثه میتواند با ارائه دادخواست به مرجع صالح درخواست صدور گواهی را داشته باشد.
تسلیم گواهی اظهارنامه مالیات به معنای عدم نیاز به پرداخت مالیات می‌باشد؟
خیر قانون صرفاً برای دریافت گواهی انحصار وراثت این موضوع را برای متوفی های بعد سال ۹۵ الزامی ندانسته وگرنه به منظور تقسیم اموال پرداخت مالیات بر ارث الزامی می‌باشد.
دریافت گواهی انحصار وراثت مشمول مرور زمان میشود و بعد از مدت خاصی نمیتوان آن را دریافت کرد؟
خیر این گواهی مدت زمان خاصی ندارد و در هر زمانی میتوان برای دریافت آن اقدام نمود.
