معافیت مالیاتی
معافیت مالیاتی چیست؟ موارد آن چیست؟
در اصطلاح اقتصاد دانان جدید مالیات این گونه تعریف شده است؛ مالیات مقدار پول یا مالی است که شهروندان یک کشور طبق قانون به دولت خود می پردازند تا در جهت اداره امور کشور، تأمین کالا و خدمات عمومی و ضروری، تضمین امنیت و دفاع همگانی و عمران و آبادانی توسط دولت مورد بهره برداری قرار بگیرد و معافیت مالیاتی به معنی خروج قانونی برخی از منابع درآمدی و سرمایه ای از شمول پرداخت موقت و غیر دائمی مالیات که عمدتاً روشی است در جهت اعمال سیاست های حمایتی دولت برای انجام برخی اهداف و سیاست های دولت است.
معافیت های قانونی مالیاتی، به امتیازاتی اطلاق می شود که طبق قانون و مقررات موضوعه مالیاتی قابل کسر از درآمد مشمول مالیات و مالیات متعلقه است با توجه به اینکه یکی از مهمترین موارد بروز اختلاف در تعیین درآمد مشـمول مالیات مربـوط بـه اعمال معافیتهای قانونی مالیاتی است اما معافیت مالیاتی در کشور های مختلف یک روش ارفاقی -تشویقی برای سوق دادن به سرمایه گذاری ها مورد استفاده قرار می گیرند. دولت ها با استفاده از معافیت مالیاتی سعی می کنند نقدینگی جامعه را به سمت طرح های عام المنفعه و کم بازده جهت دهند.
مع الوصف، گاه دولت از معافیت مالیاتی به عنوان یک ارفاق برای برخی اهداف ایدئولوژیک استفاده میکند، اما به دلیل خلاف قاعدهبودن، لازم است استدلالی قوی برای خروج از قاعده و ضرورت آن به مجلس ارائه کند. البته طبق قانون اساسی، وضع یا بخشودگی یا تخفیف مالیات تنها با مجوز مجلس است، مانند معافیت مالیاتی بخش کشاورزی و صادرات که تنها به دلیل یک اولویت ملی و منافع راهبردی اقتصاد پذیرفته شده است.
با اعطای معافیت مالیاتی، گروهی از پرداخت مالیات معاف می شوند. این امر به کاهش درآمدهای مالیاتی دولت منجر می شود. بنابراین، اگر اعطای معافیت ها با دقت لازم صورت نگیرد، با توجه به اینکه مالیات مهمترین منبع درآمد دولت هاست و از نظر اقتصادی اهمیت به سزایی دارد می تواند برای دولت و اقتصاد کلان کشورها ضررهای جبران ناپذیری داشته باشد.
از دیدگاه کلان، مالیاتها یکی از عمده ترین ابزار سیاستهای اقتصادی دولت محسوب شده و از نظر تحلیل خرد نیز با دارا بودن دو اثر عمده تخصیص و توزیع حائز اهمیت است.دولت برای کسب درآمد مالیاتی مورد نظر ، فشار سنگینی را بر گروه های دیگر جامعه وارد می کند. یعنی برای جبران بخش خالی کاسه درآمد مالیاتی، میزان نرخ-های مالیاتی بیشتری، بر گروه هایی که از معافیت های مالیاتی بهره مند نیستند، تحمیل خواهد شد. بی تردید اعطای معافیت های مالیاتی گسترده، به ناکارآیی نظام مالیاتی و ضعف نظام اجرایی مالیاتی منجر می شود.
موسسه حقوقی فرهنگ تفاهم در دپارتمان حقوق مالیاتی با در اختیار داشتن یک تیم متشکل از وکلای پایه یک دادگستری و مشاوران حقوقی متخصص امور مالیاتی آماده ارائه خدمات در زمینه دعاوی مالیاتی به مودیان محترم می باشد.
موارد معافیت از مالیات
معافیت مالیات بر حقوق کارگران و کارمندان
کارگران و کارمندانی که در سال ۹۹ کمتر از ۳ میلیون تومان درماه درآمد داشته باشند از پرداخت مالیات معاف می باشند.
معافیت هزینه های درمان
کلیه هزینه هایی که مودی برای درمان خود و خانواده و افراد تحت تکفل خود می نماید از در آمد او کم می شود و مشمول مالیات نمی شود. مثلا اگر شخصی به طور ماهیانه ۵ میلیون تومان درآمد داشته باشد و ۳ میلیون تومان آن را برای درمان خود یا خانواده خود هزینه کند این ۳ میلیون تومان از پرداخت مالیات معاف می شود. علاوه براین مورد هزینه درمان از درآمد او کم شده و باقی مانده به عنوان درآمد او محسوب خواهد شد. پس در مثال ما درآمد این شخص از نظر اداره امور مالیاتی ۲ میلیون تومان محاسبه شده و با توجه به اینکه حقوق ماهانه زیر ۳ میلیون تومان در سال ۱۳۹۹ از پرداخت مالیات معاف می باشد لذا این شخص به طور کلی از مالیات معاف می باشد.
همچنین کلیه هزینه های توانبخشی معلولان و بیماران خاص نیز از مالیات معاف بوده و از قاعده فوق تبعیت می نماید.
مورد دیگری که در رابطه با هزینه های درمان باید به آن اشاره کرد این است که کلیه هزینه های مربوط به بیمه عمر و بیمه درمان شخص و افراد تحت تکفل او نیز از همین قاعده پیروی نموده و از مالیات معاف می باشد.
معافیت مالیاتی جوایز علمی و پژوهشی
جوایز علمی و پژوهشی و بورس های تحصیلی از مالیات معاف می باشند. همچنین درآمدهای حاصل از فعالیت های پژوهشی و تحقیقاتی مراکزی که دارای پروانه تحقیق از مراجع ذیصلاح می باشند نیز از مالیات معاف است.
معافیت اختراع و اکتشاف
درآمدی که از اختراع و اکتشاف عاید مخترعین و مکتشفین می گردد نیز از پزداخت مالیات معاف می باشد.پ
معافیت سپرده های بانکی
موارد زیر از پرداخت مالیات معاف می باشند:
- سود سپرده های مربوط به کسور بازنشستگی و پس انداز کارمندان و کارگران در بانک های ایرانی
- سود یا جوایز متعلق به حساب های پس انداز و سپرده های مختلف نزد بانک های ایرانی یا موسسات غیر باننکی مجاز
- جوایز متعلق به اوراق قرضه دولتی و اسناد خزانه
- سود پرداختی بانک های ایرانی به بانک های خارج از ایران بابت اضافه برداشت و سپرده ثابت به شرط معامله متقابل
معافیت جهیزیه و مهریه
مهریه و جهیزیه بانوان از پرداخت مالیات معاف هستند. پس در صورتی که زنی مهریه و جهیزیه خود را از همسرش دریافت کند، این مهریه و جهیزیه از مالیات معاف می باشد.
معافیت فعالیت های کشاورزی
معافیت کشاورزی درآمد حاصل از کلیه فعالیتهای کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور و ماهیگیری، نوغان داری، احیای مراتع جنگل ها، باغات اشجار از هر قبیل و نخیلات از پرداخت مالیات معاف می باشند. کلیه اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی (ایرانی و غیرایرانی)، از شروع فعالیت می توانند از معافیت مذکور بهره مند گردند.
معافیت حقوق افراد شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته
طبق قانون مالیاتهای مستقیم معافیت حقوق پنجاه درصد (۵۰ درصد) مالیات حقوق کارکنان شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته طبق فهرست سازمان برنامه و بودجه کشور بخشوده می شود.
کلیه اشخاص حقیقی (اعم از ایرانی و غیرایرانی) شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته طبق فهرست سازمان برنامه و بودجه کشور تا زمانی که محل اشتغال آنان در فهرست مذکور قرار دارد، می توانند از بخشودگی مذکور بهره مند گردند.
معافیت فعالیت های آموزشی
معافیت فعالیتهای آموزشی، خدماتی و ورزشی درآمد حاصل از تعلیم و تربیت مدارس غیرانتفاعی اعم از ابتدایی، راهنمایی، متوسطه، فنی و حرفهای، آموزشگاه های فنی و حرفه ای آزاد دارای مجوز از سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی غیرانتفاعی و مهدهای کودک در مناطق کمتر توسعه یافته و روستاها و درآمد مؤسسات نگهداری معلولین ذهنی و حرکتی بابت نگهداری اشخاص مذکور که حسب مورد دارای پروانه فعالیت از مراجع ذیربط هستند، همچنین درآمد باشگاه ها و مؤسسات ورزشی دارای مجوز از سازمان تربیت بدنی حاصل از فعالیتهای منحصراً ورزشی از پرداخت مالیات معاف می باشند.
-معافیت فعالیتهای فرهنگی فعالیتهای انتشاراتی و مطبوعاتی و قرآنی (دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاههای ذی ربط)، فرهنگی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام میشوند، از پرداخت مالیات معاف می باشند.
معافیت فعالیت بخش های تعاونی
معافیت تعاونی صددرصد (۱۰۰ )درآمد صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی، شرکت های تعاونی روستایی، عشایری، کشاورزی، صیادان، کارگری، کارمندی، دانشجویان و دانش آموزان از مالیات معاف می باشند.
معافیت بخش صادرات
معافیت صادرات صددرصد درآمد حاصل از صادرات خدمات و کالاهای غیرنفتی و محصولات بخش کشاورزی و بیست درصد درآمد حاصل از صادرات مواد خام مشمول مالیات با نرخ صفر می گردد. فهرست مواد خام و کالاهای نفتی به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های امور اقتصادی و دارایی، صنعت، معدن و تجارت و نفت و اتاق بازرگانی، صنایع ، معادن و کشاورزی به تصویب هیأت وزیران می رسد. درآمد حاصل از صادرات کالاهای مختلف که به صورت ترانزیت به ایران وارد شده یا می شوند و بدون تغییر در ماهیت یا با انجام کاری بر روی آن صادر می شوند از شمول مالیات معاف است .
معافیت صنایع دستی
معافیت محصولات صنایع دستی درآمد کارگاه های فرش دستباف و صنایع دستی و شرکت های تعاونی و اتحادیه های تولیدی مربوطه از پرداخت مالیات معاف است.
معافیت فعالیت های تولیدی، معدنی و گردشگری
معافیت فعالیت های تولیدی، معدنی و گردشگری درآمد ابرازی ناشی از فعالیتهای تولیدی و معدنی اشخاص حقوقی غیردولتی در واحدهای تولیدی یا معدنی که از تاریخ اجرای این ماده از طرف وزارتخانه های ذیربط برای آنها پروانه بهره برداری صادر یا قرارداد استخراج و فروش منعقد می شود و همچنین درآمدهای خدماتی بیمارستانها، هتلها و مراکز اقامتی گردشگری اشخاص یاد شده که از تاریخ مذکور از طرف مراجع قانونی ذیربط برای آنها پروانه بهره برداری یا مجوز صادر می شود، از تاریخ شروع بهره برداری یا استخراج یا فعالیت به مدت پنج سال و در مناطق کمترتوسعه یافته به مدت ده سال با نرخ صفر مشمول مالیات می باشد.
معافیت سود حاصل از تامین مالی پروژه ها
اشخاصی که آورده نقدی برای تأمین مالی پروژه طرح و سرمایه در گردش بنگاههای تولیدی را در قالب عقود مشارکتی فراهم نمایند، معادل حداقل سود مورد انتظار عقود مشارکتی مصوب شورای پول و اعتبار از پرداخت مالیات بر درآمد معاف می شوند و برای پرداخت کننده سود، معادل سود پرداختی مذکور به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی تلقی می شود.استفاده کننده از معافیت این موضوع تا دو سال نمی تواند آورده نقدی را از بنگاه تولیدی خارج کند. در صورت کاهش آورده نقدی، به میزان ارزش روز معافیت استفاده شده، مالیات سال خروج آورده نقدی، اضافه می شود.
معافیت عبور ترانزیت کالاها
درآمد حاصل از صادرات کالاهای مختلف که به صورت عبوری (ترانزیت) به ایران وارد می شوند و بدون تغییر در ماهیت یا با انجام کاری بر روی آن صادر می شوند مشمول مالیات با نرخ صفر می گردد.
معافیت فعالیت اقتصادی در مناطق آزاد تجاری-صنعتی
طبق قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی جمهوری اسلامی ایران اشخاص حقیقی و حقوقی که در منطقه به انواع فعالیت های اقتصادی اشتغال دارند،نسبت به هر نوع فعالیت اقتصادی در منطقه آزاد از تاریخ بهره برداری مندرج در مجوز به مدت پانزده سال از پرداخت مالیات بردرآمد و دارایی موضوع قانون مالیات های مستقیم معاف خواهند بود و پس از انقضای پانزده سال تابع مقررات مالیاتی خواهند بود که با پیشنهاد هیات وزیران به تصویب مجلس شورای اسلامی خواهد رسید.
موسسه حقوقی فرهنگ تفاهم در دپارتمان حقوق مالیاتی با در اختیار داشتن یک تیم متشکل از وکلای پایه یک دادگستری و مشاوران حقوقی متخصص امور مالیاتی آماده ارائه خدمات در زمینه دعاوی مالیاتی به مودیان محترم می باشد.