رانندگی در حالت مستی
حتما شما هم تا به حال به دفعات مکرر در اخبار و رسانه ها شنیدهاید که تصادفات یکی از رایج ترین حوادث در کشور ما می باشد، به طوری که در یک نظرسنجی جهانی که انجام شده بود کشور ما ایران دومین کشور حادثهخیز به علت تصادفات رانندگی شناخته شده است.
طبیعتاً این موضوع نیازمند اتخاذ تدابیر و اقدامات لازم برای شناخت علل و جلوگیری از افزایش آمار این گونه حوادث در جامعه میباشد.
یکی از معمول ترین علت حوادث رانندگی، تصادف به علت هوشیار نبودن راننده و رانندگی در حال مستی گزارش شده است. که آسیب های جدی و عمیق مالی و جانی به همراه داشته است. در این نوشتار قصد داریم به بررسی جرم رانندگی در حالت مستی و شرایط آن بپردازیم.
نکته قابل توجه این است که حتی کشورهایی که در آنها مصرف مشروبات الکلی آزاد میباشد؛ در جهت بازدارندگی و جلوگیری از خسارت های این گونه حوادث، رانندگی در حالت مستی را جرم انگاری کرده اند و برای آن مجازات هایی تعیین شده است.
پس در ادامه لازم است ابتدا مجازات این نوع از جرم را مشخص کنیم سپس بیان کنیم که تحت چه شرایطی فرد مستحق این مجازات خواهد بود.
تعریف جرم رانندگی در مستی
در قوانین و نظام حقوقی کشور ما، رانندگی در حالت مستی جرم است و مجازات به همراه دارد. درکشورهای غربی و اروپایی که مصرف الکل ومشروبات ازاد است، رانندگی در حالت مستی جرم نیست و بنابراین مجازاتی را در پی نخواهد داشت.
نکته قابل توجه این است که حتی کشورهایی که در آنها مصرف مشروبات الکلی آزاد میباشد؛ در جهت بازدارندگی و جلوگیری از خسارت های این گونه حوادث، رانندگی در حالت مستی را جرم انگاری کرده اند و برای آن مجازات هایی تعیین شده است.
پس در ادامه لازم است ابتدا مجازات این نوع از جرم را مشخص کنیم سپس بیان کنیم که تحت چه شرایطی فرد مستحق این مجازات خواهد بود.
مجازات جرم رانندگی در حالت مستی
اگر کسی در حالت مستی رانندگی کند به مجازات های زیر محکوم میشود:
- اول: اینکه طبق ماده ۲۶۵قانون مجازات اسلامی شرب خمر در زمره حدود میباشد لذا مرتکب آن به ۸۰ ضربه شلاق محکوم میشود.
- دوم: از آنجایی که در حالت عادی اگر راننده ای در اثر بی احتیاطی، بی مبالاتی، عدم مهارت یا عدم رعایت نظامات دولتی تصادف کند و موجب قتل غیر عمدی فردی شود به شش ماه تا سه سال حبس و پرداخت دیه در صورت مطالبه اولیای دم محکوم میشود. ودرصورتی که جهات مذکور منجر به صدمه بدنی شود مرتکب به یک تا پنج ماه حبس محکوم میشود.
موارد تشدید کننده مجازات
حال طبق ماده ۷۱۸قانون مجازات اسلامی اگر کسی با وسیله نقلیه موتوری در حالت مستی، اقدام به رانندگی کند عمل وی جزء موارد تشدید کننده مجازات قرارمیگیرد و به موارد ذیل محکوم میشود:
در صورت رانندگی در حالت مستی و وقوع تصادف، مرتکب به بیش از دو سوم حداکثر مجازات قانونی محکوم میگردد.
یعنی اگر تصادف منجر به فوت شود، علاوه بر پرداخت دیه، مقصر به حبس بین ۲ تا ۳ سال و در صورتی که تصادف منتهی به صدمه بدنی شود بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ روز حبس محکوم میگردد همچنین دادگاه میتواند علاوه بر مجازات ذکر شده مرتکب را برای مدت یک تا پنج سال از حق رانندگی محروم نماید.
منظور از حداکثر مجازات قانونی و بیش از دو سوم مجازات مذکور چیست؟
همان طور که بیان شد مجازات تصادف منجر به فوت در حالت عادی علاوه بر پرداخت دیه، شش ماه تا سه سال حبس می باشد پس طبق این گفته، منظور از حداکثر مجازات قانونی ۳سال است.
حال اگر این تصادف به علت مستی رخ بدهد مرتکب به بیش از دوسوم حداکثر مجازات قانونی محکوم می شود بدین معنی که دوسوم سه سال را حساب میکنیم که میشود دوسال، ودر مرحله بعد مرتکب را به بیش از این مقدار یعنی حبس بین دوتا سه سال، محکوم میکنیم.
رانندگی در حالت مستی و مصرف روانگردانها و موارد دیگر از سوی پلیس راهنمایی و رانندگی تخلف محسوب شده و مرتکب آن محکوم به پرداخت ۴۰۰هزار تومان جریمه رانندگی میباشد.
پس رانندگی در حالت مستی متضمن دونوع مجازات متفاوت خواهد بود یک نوع آن، مجازاتی است که بر مبنای جرم بودن آن و طبق قانون مجازات اسلامی تعیین شده است، ونوع دیگر به لحاظ تخلف از قوانین راهنمایی و رانندگی است. بنابراین این دو مجازات قابل جمع میباشند و مرتکب به هردوی آن ها محکوم میشود.
در حال حاضر، برای رسیدگی به جرم رانندگی در حالت مستی دادسرای ناحیه ۲۱ تهران که به دادسرای ارشاد معروف است صالح به رسیدگی میباشد.
نکته قابل توجه این است که در اعمال مجازات نسبت به کسی که در حالت مستی رانندگی کرده فرقی نمیکند که زن باشد یا مرد ولی اگر مرتکب فاقد شرایط مسئولیت کیفری باشد مثل اینکه مجنون یا صغیر باشد و هنوز به سن قانونی نرسیده باشد از مجازات معاف میباشد
مرتکب در چه شرایطی به مجازات مقرر برای رانندگی در حالت مستی محکوم میشود؟
اگر پلیس راهنمایی و رانندگی به فردی که در حال رانندگی است مشکوک شده باشد که وی مرتکب مصرف مشروبات الکلی شده است با روش هایی مانند دستگاه های تشخیص مصرف مشروبات الکلی و آزمایشهای خون و ادرار این موضوع را احراز میکند و متوجه میشود. در صورتی که برای پلیس روشن شود که راننده در حین رانندگی مست بوده است راننده مجرم است. و قابل تعقیب و پیگیری توسط سیستم قضایی میباشد
البته همانطور که قبلاً هم بیان کردیم این موضوع در صورتی است که فرد دارای موانع مسئولیت کیفری مثل عدم رسیدن به سن قانونی و جنون و موارد دیگر نباشد.
بیمه شخص ثالث در تصادفات ناشی از رانندگی در حالت مستی
بر اساس قانون بیمه، بیمه شخص ثالث باید خسارت های ناشی از تصادفات رانندگی را پرداخت کند و فرقی نمیکند که این تصادف به علت مستی بوده یا به علت نداشتن گواهینامه، در همه این حالات به دلیل این که موضوع بیمه شخص ثالث وسیله نقلیه میباشد و نه راننده، بیمه مکلف به پرداخت خسارت میباشد.
چنانچه تصادف در حالت مستی اتفاق افتاده باشد، بیمه بعد از پرداخت خسارت میتواند به راننده ای که در حالت مستی رانندگی کرده و منجر به تصادف شده است مراجعه کند و خسارت پرداختی خود را از او مطالبه نماید.
امتناع راننده از دادن تست الکل:
اگر راننده از دادن تست الکل ویا رفتن به مرکز پزشک قانونی امتناع کرد، این امتناع میتواند قرینهی مثبتهای بر مجرم بودن و مست بودن وی باشد. بدین معنی که همین که فرد از مراجعه به پزشک قانونی و یا دادن تست الکل خودداری میکند پس حتما مست بوده و از عواقب مشخص شدن آن هراس داشته و به همین خاطر امتناع میکند.
ولی از طرفی هم، باید توجه داشته باشیم که صرف تست ندادن فرد دلیل بر ارتکاب جرم محسوب نمیشود و لازم است که پلیس با دقت لازم به بررسی آن بپردازد.
موسسه حقوقی فرهنگ تفاهم با در اختیار داشتن وکلا مجرب پایه یک دادگستری در تمامی زمینههای حقوقی و پروندههای کیفری درخصوص رانندگی در حالت مستی و همچنین مشاوره به افراد جویای کمک همواره آماده خدمت رسانی به شما عزیزان میباشد.
سوالات متداول
اگر شخصی در برابر دادن تست الکل امتناع کند چه پیامدی دارد؟
اگر راننده از دادن تست الکل ویا رفتن به مرکز پزشک قانونی امتناع کرد، این امتناع میتواند قرینهی مثبتهای بر مجرم بودن و مست بودن وی باشد. ولی از طرفی هم، صرف تست ندادن فرد دلیل بر ارتکاب جرم محسوب نمیشود.
آیا بیمه خسارت ناشی از تصادف در حالت مستی را پرداخت میکند؟
بر اساس قانون بیمه، بیمه شخص ثالث باید خسارت های ناشی از تصادفات رانندگی را پرداخت کند و فرقی نمیکند که این تصادف به علت مستی بوده یا به علت نداشتن گواهینامه، در همه این حالات به دلیل این که موضوع بیمه شخص ثالث وسیله نقلیه میباشد و نه راننده، بیمه مکلف به پرداخت خسارت میباشد.
اگر موتوری در هنگام مستی با شخصی تصادف کرده و منجر به فوت شخص شود مجازات آن چیست؟
در صورت رانندگی در حالت مستی و وقوع تصادف، مرتکب به بیش از دو سوم حداکثر مجازات قانونی محکوم میگردد.
یعنی اگر تصادف منجر به فوت شود، علاوه بر پرداخت دیه، مقصر به حبس بین ۲ تا ۳ سال و در صورتی که تصادف منتهی به صدمه بدنی شود بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ روز حبس محکوم میگردد. همچنین دادگاه میتواند علاوه بر مجازات ذکر شده مرتکب را برای مدت یک تا پنج سال از حق رانندگی محروم نماید.
2 پاسخ
سلام و وقت بخیر،
در صورتیکه تست الکل گرفته شده توسط پلیس راهور بعد از وقوع تصادف مثبت باشد اما جرم در مرجع قضایی به اثبات نرسد و رای منع تعقیب به علت انکار راننده و احتمال خطای مکانیکی دستگاه صادر شود، بیمه ملزم به پرداخت خسارت به سرنشین و عدم باز پس گرفتن آن از راننده می شود یا اینکه رای دادسرا برای بیمه بلا اثر است؟
سلام راننده مست در هر صورت مقصر شناخته شده و بیمه موظف به پرداخت نمی باشد