تعریف معاینه محل
برای آگاه شدن و روشن شدن موضوع، چنانچه تحقیق محلی یا معاینه محل ضروری شود، دادگاه میتواند قرار معاینه محل را مطابق قانون آیین دادرسی مدنی و قانون آیین دادرسی کیفری صادر کند. همچنین، هر یک از طرفین دعوا نیز میتوانند صدور این قرار را از دادگاه تقاضا کنند.
این قرار برای تحقیق در مورد مسائلی مانند تعیین مالکیت، شناسایی مسئولیت، بررسی شرایط فیزیکی و محیطی یک محل و غیره مورد استفاده قرار میگیرد. با صدور قرار معاینه محل، دادگاه افراد مرتبط با موضوع را به محل مورد نظر فرا میخواند و موارد مورد نیاز را برای دادگاه توضیح دهند.
معاینه محل در قانون چیست؟
در برخی از موضوعات، دادرس با مشاهده و بررسی شخصی خود میتواند بهتر و دقیقتر به حقایق پی ببرد و جزئیات مربوط به موضوع را کشف کند. همچنین، در برخی دعاوی برای تشخیص صحیح یا غلط بودن ادعای مطرح شده، لازم است که محکمه از وضعیت موضوع اطلاع کافی داشته باشد.
بنابراین، در قانون آیین دادرسی مدنی، ابزاری پیشبینی شده است که قاضی بتواند برخی از حقایق را کشف کند و بر اساس آن حکم صادر کند.
با توجه به ماده ۲۵۵ قانون آیین دادرسی مدنی، آگاهیهای بدست آمده از معاینه فنی جزو امارات قضایی شمرده میشوند که میتواند موجب علم یا اطلاعات قاضی شود.
قرار معاینه محل
ماده ۲۴۸ قانون آیین دادرسی مدنی به این شرح است: “دادگاه میتواند رأساً یا به درخواست هر یک از اصحاب دعوا، قرار معاینه فنی را صادر نماید. موضوع قرار و وقت اجرای آن باید به طرفین ابلاغ شود”.
با توجه به این ماده، باید محل اجرای قرار و موضوعی که مورد معاینه قرار میگیرد، مشخص شود. قرار معاینه فنی از جمله قرارهای اعدادی و مقدماتی است.
اگرچه موضوع قرار و وقت اجرای آن با اخطاریه به اصحاب دعوا ابلاغ میشود، اما خود قرار ابلاغ نمیشود. سایر آثار و ویژگیهای قرار معاینه فنی همانند سایر قرارهای اعدادی یا مقدماتی است.
با صدور قرار معاینه فنی، دادگاه به طرفین دعوا اجازه میدهد تا به محل مورد نظر بروند و برخی از موارد مورد نیاز را برای دادگاه توضیح دهند.
این قرار میتواند در مواردی مانند تعیین مالکیت، شناسایی مسئولیت، بررسی شرایط فیزیکی و محیطی یک محل و غیره مورد استفاده قرار گیرد. همچنین، با توجه به اینکه قرار معاینه فنی یکی از قرارهای اعدادی و مقدماتی است، این قرار تنها برای آغاز فرآیند دادرسی استفاده میشود و خود بهحدِِّ آن اثری ندارد.
اجرای قرار معاینه محل
با توجه به ماده ۲۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی، متصدی اجرای قرار معاینه فنی یا تحقیقات محلی، صورت جلسه را تنظیم میکند و به امضای مطلعین و اصحاب دعوا میرساند. با ابلاغ صورت جلسه، طرفین دعوا مطلع از زمان و محل اجرای قرار معاینه فنی خواهند شد.
همچنین، براساس ماده ۲۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی، عدم تهیه وسایل قرار معاینه فنی یا تحقیق محلی توسط متقاضی، موجب خروج آن از عداد دلایل وی میشود.
چنانچه محکمه اجرایی شدن این قرار را لازم بداند، تهیه وسایل اجرای قرار معاینه فنی در مرحله بدوی با خواهان دعوی و در مرحله تجدیدنظر با تجدیدنظر خواه است.
در صورتی که یکی از اصحاب دعوا حضور نداشته باشد، این موضوع مانع از اجرای قرار معاینه فنی نخواهد شد و قرار فنی در محیط با حضور طرف دیگر و متصدی اجرای قرار انجام خواهد شد.
با صدور قرار معاینه، متصدی اجرای قرار با حضور در محل مورد نظر، اطلاعات و شواهد لازم جهت تصمیمگیری دادگاه را جمعآوری میکند. بعد از پایان این قرار، متصدی اجرای قرار صورت جلسه را تنظیم کرده و به امضای مطلعین و اصحاب دعوا میرساند.
موسسه حقوقی فرهنگ تفاهم با سابقه درخشان و در اختیار داشتن مجموعه از وکلای متخصص در تمامی زمینههای حقوقی و کیفری و ورود به پروندههای متعدد در دعاوی مربوط به صدور قرار، همواره میتوانند به شما عزیزان از طریق مشاوره یا قبول وکالت خدمت رسانی نمایند.
درصورت نیاز به مشاوره با وکیل متخصص با شماره پنج رقمی ما ۵۴۷۶۴ تماس حاصل نماید تا کارشناسان و مشاوران حقوقی ما شما را راهنمایی نمایند.
سوالات متداول
دادگاه چگونه قرار معاینه محل را صادر میکند؟
دادگاه میتواند رأساً یا به درخواست هر یک از اصحاب دعوا، قرار معاینه محل را صادر نماید. موضوع قرار و وقت اجرای آن باید به طرفین ابلاغ شود.
در صورتی که یکی از طرفین در معاینه محل حضور نداشته باشند حکم به چه صورت انجام میشود؟
در صورتی که یکی از اصحاب دعوا حضور نداشته باشد، این موضوع مانع از اجرای قرار معاینه فنی نخواهد شد و قرار معاینه فنی با حضور طرف دیگر و متصدی اجرای قرار انجام خواهد شد.