اعتراض شخص ثالث در دعاوی

طبق قوانین موجود، این طریق شکایت تنها روشی است که اشخاص ثالث می‌توانند به حکم دادگاه اعتراض کنند. لذا اشخاص ثالث، یعنی شخصی که جزء طرفین دعوا نیست، نمی‌توانند از سایر روش‌های اعتراض به حکم دادگاه، مانند واخواهی، تجدیدنظر، فرجام‌خواهی و اعاده دادرسی، استفاده کنند.

به عنوان مثال، فرض کنید شخص الف علیه شخص ب دعوای تحویل مالی را اقامه کند و شخص ب محکوم به تحویل آن به شخص الف شود. در این حالت، شخص ج بعنوان شخص ثالث، می‌تواند با ادعای مالکیت نسبت به آن مال به رأی صادر شده از دادگاه، دعوای اعتراض شخص ثالث اقامه کند.

البته برای اقامه دعوای اعتراض شخص ثالث بایستی اصولی را رعایت کرد. مانند اینکه شخصی که این دعوا را مطرح می‌کند، باید لزوماً شخص ثالث باشد که به حقوق او خللی وارد شده است.

دعوای اعتراض شخص ثالث، مطابق قوانین موجود، به دو نوع تقسیم می‌شود که هریک احکام ویژه‌ای دارند. برای اطلاع از دعوای اعتراض ثالث اصلی و دعوای اعتراض ثالث طاری، می‌توانید به لینک مربوطه در متن مراجعه کنید.

نکته مهمی که در رابطه با اقامه دعوای اعتراض شخص ثالث وجود دارد، آن است که در قانون آیین دادرسی مدنی، مهلتی برای اقامه این دعوا تعیین نشده است. برخلاف ورود ثالث اصلی و تبعی که حتما باید تا پیش از خاتمه دادرسی انجام گیرد.

انواع اعتراض ثالث

براساس قانون آیین دادرسی مدنی ، دعوای اعتراض ثالث به دو قسم تقسیم می­‌شود:

اعتراض ثالث اصلی

در صورتی که رأیی از دادگاه یا داوری صادر شده و شخصی که به عنوان یکی از طرفین دعوا در دعوا دخالت نداشته، به رأی صادره اعتراض می‌کند، این اعتراض به عنوان “اعتراض شخص ثالث” شناخته می‌شود.

در این حالت، شخصی که به عنوان شخص ثالث اعتراض خود را مطرح می‌کند، می‌تواند با ادعای اینکه به حقوقش خللی وارد شده است، دعوای اعتراض شخص ثالث را اقامه کند. با این حال، برای اقامه دعوای اعتراض شخص ثالث، باید شرایط مشخصی رعایت شود. به عنوان مثال، شخصی که این دعوا را مطرح می‌کند باید لزوماً شخص ثالث باشد که به حقوقش خللی وارد شده است. همچنین، در قانون آیین دادرسی مدنی، مهلتی برای اقامه دعوای اعتراض ثالث اصلی تعیین نشده است.

اعتراض ثالث طاری

دعوای اعتراض ثالث طاری به معنای این است که شخص ثالث، به دلیل رعایت نکردن حقوق و منافع خود، ضمن اینکه به رأی صادره تضرر نکرده است، با توجه به مواردی که در قانون آیین دادرسی مدنی مشخص شده است، از دادگاه خواستار اصلاح یا لغو رأی صادره شده باشد.

شرایط اعتراض برای ثالث

شرایط زیر برای طرح دعوای اعتراض ثالث لازم است:

• معترض برای اقامه دعوای اعتراض ثالث باید ذینفع باشد، به این معنی که در صورتی که رأی مطابق خواسته او صادر شود، از رأی صادره بهره‌مند شود.

همچنین باید دقت شود که شخصی که دعوای اعتراض ثالث را مطرح می‌کند، باید خود یا نماینده‌اش یا کسی که وی قائم مقام (مورث یا منتقل) اوست در دادرسی منتهی به صدور رأی به عنوان اصحاب دعوا دخالت نداشته باشد.

• در دعوای اعتراض ثالث، شخص می‌تواند نسبت به هرگونه رأی اعم از حکم و قرار اعتراض کند. همچنین، امکان اعتراض ثالث به آرای قطعی و غیرقطعی و آرای حضوری و غیابی نیز وجود دارد.

• درباره آرای صادره از مراجع بدوی، امکان اعتراض ثالث وجود دارد، مشروط به اینکه از آن تجدیدنظر نشده باشد. همچنین، اگر رأیی در مرجع تجدیدنظر در جریان رسیدگی باشد و شخصی رأی صادره را مخل حقوق خود بداند، می‌تواند به عنوان ثالث وارد دعوا شود. در صورتی که رأیی در مرجع فرجام در جریان رسیدگی باشد، دادخواست اعتراض ثالث باید به دیوان عالی کشور تقدیم شود.

• در دعوای اعتراض ثالث، طرفین دعوای محکوم له و محکوم علیه رأی مورد اعتراض هستند و امکان ورود ثالث، جلب ثالث و دعوای متقابل وجود ندارد.

مهلت اعتراض ثالث

دعوای اعتراض ثالث یکی از راه‌های فوق‌العاده برای شکایت از رأی است. در قانون، مهلت تعیین شده برای اعتراض ثالث وجود ندارد.

با این حال، براساس قانون آیین دادرسی مدنی، اعتراض شخص ثالث قبل از اجرای حکم مورد اعتراض قابل طرح است. بعد از اجرای آن، در صورتی که ثابت شود حقوقی که اساس و مأخذ اعتراض است به جهتی از جهات قانونی ساقط نشده باشد، می‌توان اعتراض کرد.

مرجع اعتراض ثالث

• در اعتراض ثالث اصلی، برای تقدیم دادخواست به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه می‌شود. دادخواست از طریق آن به مرجع صادر کننده رأی مورد اعتراض ارسال می‌شود.
• در اعتراض ثالث طاری، اعتراض کننده باید در مرجع رسیدگی کننده به دعوای اعتراض ثالث که رأی مورد اعتراض به عنوان دلیل در آن اقامه شده است، اعتراض خود را طرح کرده و در همان مرجع مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. در صورتی که درجه دادگاه رسیدگی کننده پایین‌تر از دادگاه صادر کننده رأی مورد اعتراض باشد، معترض دعوای اعتراض ثالث خود را از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی به دادگاه صادرکننده رأی ارسال می‌کند.
• در اعتراض ثالث اجرایی، در صورتی که نسبت به مال منقول یا غیر منقول یا وجه نقد توقیف شده، شخص ثالث حقی دارد که ادعای مزبور را با مستنداتی که تاریخ آن‌ها مقدم بر تاریخ توقیف است، اثبات کند و در این صورت، توقیف رفع می‌شود. در غیر این صورت، مدعی حق برای جلوگیری از عملیات اجرایی و اثبات ادعای خود، می‌تواند به دادگاه شکایت کند.

موسسه حقوقی فرهنگ تفاهم  با در اختیار داشتن وکلای متخصص در تمامی زمینه‌های حقوقی و کیفری و داشتن پرونده‌های متعدد در اعتراض ثالث همواره می‌توانند به شما عزیزان از طریق مشاوره یا قبول وکالت خدمت رسانی نمایند. 

درصورت نیاز به مشاوره با وکیل با شماره پنج رقمی ۵۴۷۶۴ تماس حاصل نماید تا کارشناسان و مشاوران حقوقی مجموعه شما را راهنمایی نمایند.