تعریف خانه های خالی در قانون
مالیات بر خانه‌های خالی یکی از سیاست‌های دولت ایران برای کاهش تعداد خانه‌های خالی و افزایش تولید مسکن است. بر اساس قوانین مالیاتی ایران، خانه‌های خالی که با شرایط قانونی مالیات بر خانه‌های خالی تطابق داشته باشند، مشمول مالیات خانه خالی می‌شوند.
برای اینکه یک خانه موردنظر مالیات بر خانه‌های خالی را پرداخت کند؛
باید شرایط زیر را دارا باشد:
جمعیت شهری که خانه در آن قرار دارد بیشتر از ۱۰۰ هزار نفر باشد.
- خانه موردنظر محل سکونت اصلی یا فرعی مالک نباشد.
- یک سال از تاریخ صدور گواهی پایان کار آن ملک یا خانه گذشته باشد.
- بر اساس تاریخ ثبت سند، حداقل چهار ماه از تاریخ خرید خانه گذشته باشد.
- خانه حداقل چهار ماه در اجاره نباشد.
- فرد مستاجر اقامتگاه اصلی داشته باشد.
- خانه یا ملکی که توسط مالک در سامانه معاملات املاک وزارت راه و شهرسازی برای فروش یا اجاره ثبت نشده باشد.
- خانه‌ای که در صورت وقف بودن، بر اساس وقف‌نامه مشکلی برای اجاره رفتن نداشته باشد.
اگر یک خانه با شرایط فوق تطابق داشته باشد، مالک باید مالیات خانه خالی را پرداخت کند. میزان مبلغ مالیات بر خانه‌های خالی بر اساس متراژ خانه و نرخ تعرفه‌ای که توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی ایران تعیین شده است، محاسبه می‌شود.
اگر مالک خانه موردنظر مالیات خانه خالی را پرداخت نکند، نهادهای مالیاتی می‌توانند از وی جریمه نقدی دریافت کنند و حتی ممکن است خانه را از او توقیف کنند.
منظور از مالیات بر خانه های خالی چیست؟
کمبود مسکن در کشور ما علت آن را نه به‌خاطر نبود مسکن بلکه به عوامل دیگری مانند نبود سیاست‌های موثر در زمینه ساخت و ساز، مشکلات تامین مالی و نبود برنامه‌های مدیریت مناسب در این زمینه می‌داند. هرچند که خانه‌های خالی نیز می‌تواند یکی از عوامل مؤثر در کمبود مسکن باشد، اما این به تنهایی علت کمبود مسکن در کشور نیست.
همچنین، طرح مالیات بر خانه‌های خالی نیز یکی از سیاست‌های دولت برای تحریک مالکان خانه‌های خالی به سمت اجاره دادن خانه‌های خود و کاهش تعداد خانه‌های خالی است.
آیا مالیات بر خانه‌های خالی مسکونی و تجاری اعمال می‌شود؟
مالیات بر خانه‌های خالی برای خانه‌های مسکونی و تجاری هر دو اعمال می‌شود. در واقع، هدف این مالیات ایجاد تحریک برای مالکان خانه‌های خالی به سمت اجاره دادن و استفاده از خانه‌های خود است، بنابراین، اعمال این مالیات برای هر دو نوع خانه، یعنی خانه‌های مسکونی و تجاری، به منظور کاهش تعداد خانه‌های خالی و افزایش تولید مسکن و بهبود بازار مسکن است.
میزان مالیات برای خانه‌های مسکونی و تجاری ممکن است با یکدیگر متفاوت باشد و بسته به متراژ خانه و نرخ تعرفه‌ای که توسط وزارت اقتصاد و دارایی ایران تعیین شده است، محاسبه می‌شود.
همچنین، میزان مالیات برای خانه‌های تجاری معمولاً از مقدار مالیات برای خانه‌های مسکونی بیشتر است به دلیل آنکه خانه‌های تجاری معمولاً از متراژ بزرگتری نسبت به خانه‌های مسکونی برخوردار هستند و همچنین درآمد بیشتری نیز از آن‌ها حاصل می‌شود.
خانه های خالی معاف از مالیات
برای معافیت از پرداخت مالیات برای خانه‌های خالی، باید شرایط مشخصی را برآورده کنید. شرایطی که برای معافیت از پرداخت مالیات برای خانه‌های خالی لازم است، به شرح زیر است:
- خانه‌های خالی باید در شهرهای بزرگ با مشکلات مسکن و کمبود مسکن واقع شده باشند.
- خانه‌های خالی باید حداقل یک سال قبل از پایان سال مالی مربوطه خالی شده باشند.
- مشخص شدن این موضوع که خانه‌های خالی به دلیل بحران مسکن و کمبود مسکن در بازار مسکن بدون سرمایه‌گذاری و تعمیرات، به سادگی قابل اجاره نیستند.
- ارائه اطلاعات کارشناسی از سوی یک کارشناس تعیین میزان اجاره (حداکثر ۸۰ درصد از اجاره بازار) برای خانه‌های خالی.
- اجاره دادن خانه‌های خالی به شخص یا اشخاصی که در آن زندگی می‌کنند و به عنوان مسکن خود استفاده می‌کنند (نه به عنوان محل کسب و کار).
اگر شما شرایط بالا را برآورده کرده‌اید، می‌توانید از پرداخت مالیات برای خانه‌های خالی معاف شوید. برای این منظور، باید به مراجع مالیاتی مربوطه مراجعه کرده و مستندات لازم را ارائه دهید.
البته در صورتی که شما به عنوان مالک خانه‌های خالی، از پرداخت مالیات معاف شده‌اید، باید در مدت ۳۰ روز پس از اجاره دادن خانه‌های خالی، از این موضوع به مراجع مالیاتی مربوطه اطلاع دهید. در غیر این صورت، شما موظف به پرداخت مالیات برای خانه‌های خالی هستید.
دولت چگونه خانه‌های خالی را شناسایی می‌کند؟
همه مالکان و صاحبان خانه‌ها موظفند اطلاعات املاک و خانه‌های خود را در سامانه اسکان و املاک کشور ثبت کنند. این سامانه متعلق به وزارت مسکن و شهرسازی است و برای ثبت نام مالیات بر خانه‌های خالی مورد استفاده قرار می‌گیرد و اطلاعات کاملی از کد پستی و وضعیت سکونت هر خانه توسط مالک یا مستاجر در آن ثبت می‌شود.
طبق قانون مالیات، مالیات خانه‌های خالی شورای نگهبان، همه نهادهای دولتی و بانک‌ها موظف به خدمت‌رسانی به مردم با دریافت نشانی و کد پستی هستند. با این روش، فرایند شناسایی محل سکونت افراد به سرعت و با دقت انجام می‌شود.
علاوه بر این، دولت به مردم پیامکی حاوی درخواست شفاف‌سازی تعیین وضعیت واحدهای مسکونی ارسال می‌کند. افراد بعد از دریافت پیامک، ۲ ماه فرصت دارند تا وضعیت خانه یا ملک خود را در سامانه اسکان و املاک کشور ثبت کنند.
در غیر این صورت، ملک موردنظر به عنوان خانه خالی شناسایی شده و مشمول طرح مالیاتی می‌شود. مالکان خانه‌های خالی باید در زمان مناسب اظهارنامه مالیاتی را پر کرده و به سازمان مالیاتی کشور تحویل دهند.
مالیات خانه های خالی چگونه محاسبه می شود؟
بسیاری از افراد فکر می‌کنند که مالیات خانه های خالی به عواملی مانند قدمت یا فرسودگی خانه بستگی دارد، در حالی که واقعیت این است که مالیات خانه های خالی کلنگی دقیقاً مانند قوانین مالیات خانه‌های خالی نوساز است و هیچ تفاوتی با آن ندارد.
بنابراین، اگر خانه‌ای قدیمی از طرف کسی به شما به ارث رسیده است، علاوه بر پرداخت مالیات بر ارث، بعد از گذشت مدت زمان معین، باید مالیات خانه های خالی را هم پرداخت کنید.
مالیات خانه های خالی بر اساس عوامل مختلفی مانند مدت زمان خالی بودن ملک، تعداد خانه‌های خالی و ارزش اجاری ملک محاسبه می‌شود. ضریب مالیات برای دارندگان ۱ تا ۵ خانه در تهران و شهرهایی با جمعیت بیش از ۱۰۰ هزار نفر عبارت‌اند از:
- سال اول: ۶ برابر ارزش اجاری ملک
- سال دوم: ۱۲ برابر ارزش اجاری ملک
- سال سوم: ۱۸ برابر ارزش اجاری ملک
ضریب مالیات برای کسانی که بیشتر از ۵ خانه خالی دارند، به شرح زیر است:
- سال اول: ۱۲ برابر ارزش اجاری ملک‌ها
- سال دوم: ۲۴ برابر ارزش اجاری ملک‌ها
- سال سوم: ۳۶ برابر ارزش اجاری ملک‌ها
مالک خانه در صورت نداشتن اعتراض می‌تواند یک ماه بعد از ارسال برگ تشخیص مالیات، برای پرداخت آن اقدام کند. در صورت دیرکرد در پرداخت مالیات، به‌ازای هر ماه ۲.۵ درصد جریمه به فرد تعلق خواهند گرفت.
موسسه حقوقی فرهنگ تفاهم با دراختیار داشتن وکلای مجرب در تمامی زمینه‌های کیفری و حقوقی و تجارب فراوان در زمینه‌های مالیاتی و مالیات بر خانه‌های خالی به علت ورود به پرونده‌های متعدد، همواره آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می‌باشد.
درصورت نیاز به مشاوره با وکیل، کارشناسان و مشاوران حقوقی ما پاسخگو شما می‌باشند. برای تماس با شماره پنج رقمی ما با ۵۴۷۶۴ تماس حاصل نماید.
سوالات متداول
آیا می توان از مالیات معاف شد؟
- خانه‌های خالی باید در شهرهای بزرگ با مشکلات مسکن و کمبود مسکن واقع شده باشند.
- خانه‌های خالی باید حداقل یک سال قبل از پایان سال مالی مربوطه خالی شده باشند.
- مشخص شدن این موضوع که خانه‌های خالی به دلیل بحران مسکن و کمبود مسکن در بازار مسکن بدون سرمایه‌گذاری و تعمیرات، به سادگی قابل اجاره نیستند.
- ارائه اطلاعات کارشناسی از سوی یک کارشناس تعیین میزان اجاره (حداکثر ۸۰ درصد از اجاره بازار) برای خانه‌های خالی.
- اجاره دادن خانه‌های خالی به شخص یا اشخاصی که در آن زندگی می‌کنند و به عنوان مسکن خود استفاده می‌کنند (نه به عنوان محل کسب و کار).
با چه شرایطی یک خانه خالی محسوب می شود؟
جمعیت شهری که خانه در آن قرار دارد بیشتر از ۱۰۰ هزار نفر باشد.
- خانه موردنظر محل سکونت اصلی یا فرعی مالک نباشد.
- یک سال از تاریخ صدور گواهی پایان کار آن ملک یا خانه گذشته باشد.
- بر اساس تاریخ ثبت سند، حداقل چهار ماه از تاریخ خرید خانه گذشته باشد.
- خانه حداقل چهار ماه در اجاره نباشد.
- فرد مستاجر اقامتگاه اصلی داشته باشد.
- خانه یا ملکی که توسط مالک در سامانه معاملات املاک وزارت راه و شهرسازی برای فروش یا اجاره ثبت نشده باشد.
- خانه‌ای که در صورت وقف بودن، بر اساس وقف‌نامه مشکلی برای اجاره رفتن نداشته باشد.
