قرار تامین خواسته
به طور کلی تامین در لغت به معانی ایمن کردن از خطر و در اصطلاح حقوقی به عنوان یکی از تدابیر احتیاطی به معنای تامین خواسته ای است که با استفاده از آن، خواهان عین خواسته یا معادل آن از اموال خوانده را تا پایان دادرسی به توقیف درمیآورد و از نقل و انتقال آن جلوگیری میکند تا پس از رسیدگی به دعوای مربوطه، به بستانکار یا صاحب مال بازگردانده شود.
به عبارت دیگر، هرگاه شخصی از دیگری طلبی داشته یا مالی به او امانت داده باشد، اما پس از مدتی شخص مورد نظر از استرداد دین یا مال خودداری کند، قانونگذار به بستانکار یا صاحب مال این حق را میدهد که بدون اطلاع فرد بدهکار، طلب یا مال را به وسیله دادگاه توقیف کرده و سپس علیه او اقامه دعوا کند. به این ترتیب، قرار تامین خواسته صادر میشود.
قوانین و شرایط صدور قرار تامین خواسته
به طور کلی، صدور قرار تامین خواسته در قوانین حقوقی به شرایط خاصی بستگی دارد که باید رعایت شود. خواهان برای تأمین خواسته خود باید ابتدا درخواست خود را به دادگاه مربوطه ارائه دهد. به منظور این کار، فرد خواهان میتواند در زمان تقدیم دادخواست یا در جریان دادرسی خواسته خود را برای دادگاه مطرح کند.
به بیان دیگر، در ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی، صدور قرار تأمین خواسته به درخواست خواهان وابسته است. همچنین، هیچ دادگاهی نمیتواند به دعوایی رسیدگی کند مگر آنکه شخص یا اشخاص ذینفع یا وکیل یا قائممقام یا نماینده قانونی آنان درخواست رسیدگی به دعوا را برابر قانون کرده باشند.
همچنین، خواهان میتواند در موارد زیر، قبل از تقدیم دادخواست یا در جریان دادرسی، درخواست تأمین خواسته خود را به دادگاه ارائه دهد و دادگاه مکلف به قبول آن است تا زمانی که حکم قطعی صادر نشده باشد:
– در صورتی که به نظر خواهان، احتمال تبعات غیرقابل جبران به دلیل تأخیر در تأمین خواسته وجود دارد.
– در صورتی که خواهان موانعی برای تأمین خواسته احتمالی برای خودش یا دیگران میبیند.
– در صورتی که خواهان اطمینان ندارد که دادگاه پس از رسیدگی به دعوا، قادر به تأمین خواسته خود خواهد بود.
نحوه اجرایی نمودن قرار تامین خواسته
هدف از قرار تأمین خواسته، امنیت خواسته است و بنابراین، ابلاغ فوری قرار تأمین خواسته برای دستیابی به این هدف الزامی است. تاخیر در اجرای این قرار ممکن است دستیابی به این هدف را غیر ممکن سازد. در مواردی که ابلاغ فوری قرار ممکن نباشد و تاخیر در اجرای قرار موجب تضییع یا تفریط خواسته شود، به درخواست خواهان ابتدا قرار تأمین خواسته اجرا میشود و سپس ابلاغ صورت میگیرد.
طبق ماده ۱۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، قرار تأمین خواسته به معنای توقیف اموال اعم از منقول یا غیر منقول است. اجرای این قرار ممکن است با یا بدون نیاز به اقدامات مرجع اجرا صورت گیرد.
در صورتی که خوانده با آگاهی از صدور قرار تأمین خواسته، مالی که باید بازداشت شود یا یکی از اموال خود را برای توقیف به اجرای احکام معرفی کند، اجرای قرار تأمین خواسته صورت میگیرد. با این حال، در اکثر موارد، قرار تأمین خواسته با اقدامات قانونی به خوانده تحمیل میشود.
لازم به ذکر است که در اجرای احکام قطعی، پس از بازداشت مال، حسب مورد آن را به محکومله میدهند و یا به فروش میرسانند و از حاصل فروش آن، محکومبه وصول و به محکومله داده میشود.
اثرات قرار تامین خواسته
مهمترین تأثیر قرار تأمین خواسته، عدم امکان نقل و انتقال اموال توقیف شده است و خواهان توقیف، به استثنای موارد خاص، اولویت در قبال بقیه طلبکاران دارد.
در صورتی که خواهان قرار تأمین صادر کرده باشد ولی در نهایت به موجب رأی قطعی محکوم به بطلان یا بیحقی دعوی گردد، خوانده حق دارد در ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی قطعی، با تسلیم دلایل به دادگاه صادر کننده قرار، خسارت خود را مطالبه کند. این مطالبه بدون رعایت تشریفات آیین دادرسی انجام میشود.
دادگاه با ابلاغ درخواست خسارت به خواهان، به او ۱۰ روز مهلت میدهد تا دفاعیات خود را بیان کند. سپس در وقت فوقالعاده به دلایل طرفین رسیدگی کرده و رأی مقتضی خود را صادر میکند. رأی دادگاه در این خصوص قطعی است. اگر خوانده در مهلت ۲۰ روزه مطالبه خسارت نکند، وجهی که بابت خسارت احتمالی سپرده شده، مسترد خواهان میشود.
چه زمانی مناسب ترین زمان برای ارائه تامین خواسته می باشد؟
- قبل از آنکه طرح دعوی اصلی صورت بگیرد.
- در ضمن تقدیم دادخواست مورد نظر
- در روند دادرسی تا هنگامی که حکم قطعی صادر نگردیده باشد.
در شرایطی که دادگاه به درخواست خواهان قبل از طرح دعوی اصلی، اقدام به صدور قرار تامین خواسته نماید، خواهان مکلف است ظرف ده روز در دادگاه صالح اقامه دعوی نماید و الا به درخواست خوانده، قرار تأمین صادره توسط دادگاه ملغی الاثر خواهد گردید.
موسسه حقوقی فرهنگ تفاهم با در اختیار داشتن وکلای مجرب در تمامی زمینههای حقوقی و کیفری و ورود به پروندههای مطالبه وجه و تامین خواسته، همواره میتواند شما را از طریق مشاوره یا قبول وکالت راهنمایی کنند.
در صورت نیاز به مشاوره با وکیل متخصص با شماره پنج رقمی ۵۴۷۶۴ تماس حاصل نماید تا کارشناسان و مشاوران حقوقی مجموعه، شما را راهنمایی نمایند.
سوالات متداول
مناسب ترین زمان برای ارائه قرار تامین خواسته چه وقتی است؟
- قبل از آنکه طرح دعوی اصلی صورت بگیرد.
- در ضمن تقدیم دادخواست مورد نظر
- در روند دادرسی تا هنگامی که حکم قطعی صادر نگردیده باشد.
قرار تامین خواسته چیست؟
هرگاه شخصی از دیگری طلبی داشته یا مالی به او امانت داده باشد، اما پس از مدتی شخص مورد نظر از استرداد دین یا مال خودداری کند، قانونگذار به بستانکار یا صاحب مال این حق را میدهد که بدون اطلاع فرد بدهکار، طلب یا مال را به وسیله دادگاه توقیف کرده و سپس علیه او اقامه دعوا کند. به این ترتیب، قرار تامین خواسته صادر میشود.